علائم پارکینسون: ۱۰ نشانه مهم پارکینسون را بشناسید!
بیماری پارکینسون، نوعی اختلال پیشرونده است و تاثیر زیادی بر عصب‌های بدن دارد. این بیماری همیشه با بروز علائم مختلفی همراه است که زندگی را برای بیمار مشکل کرده و بر روی روابط اجتماعی او تاثیر می‌گذارد. شناخت علائم پارکینسون به درمان و مدیریت نشانه‌ها کمک می‌کند و در نهایت می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را افزایش دهد. در این مقاله به ۱۰ تا از مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری پرداخته ایم. برای آشنایی با این نشانه‌ها تا آخر مقاله همراه ما باشید.
پارکینسون چیست؟
بیماری پارکینسون (PD)، زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مغزی که دوپامین، ماده‌ای شیمیایی که حرکت را هماهنگ می‌کند، از کار می‌افتند. علائم پارکینسون، شامل مواردی مانند: لرزش، کندی، سفتی عضلات، مشکلات راه رفتن، عدم تعادل و… میشود. این بیماری، بر سیستم عصبی و بخش‌های مختلف بدن که توسط اعصاب کنترل می‌شوند، تاثیر می‌گذارد. علائم آن به آرامی شروع میشود، لرزش بیماری پارکینسون شایع‌ترین علامت آن است.
1- لرزش
لرزش(ترمور)، اغلب اولین علامت حرکتی در بیماری پارکینسون (PD) است، همچنین ۵۰ درصد بیماران ممکن است دچار لرزش شوند. ترمور معمولی PD، بیشتر در حالت استراحت رخ می‌دهد و در طول خواب و زمانی که بخشی از بدن به طور فعال استفاده میشود کاهش می‌یابد. ممکن است هنگام نشستن، یا حتی در حین راه رفتن، دستان بلرزند، اما وقتی دست را برای دست دادن با کسی دراز می‌کنید، لرزش کمتر قابل توجه باشد یا کاملاً از بین برود.
ترمور، اصولا در دست‌ها رخ می‌دهد، با این حال، می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن از جمله لب پایین، فک یا ساق پا نیز ظاهر شود. این لرزش‌ها می‌توانند برای فعالیت‌های معمولی مانند: اصلاح، لباس پوشیدن، نوشتن و بسیاری از کارهای دیگر که نیاز به هماهنگی حرکتی ظریف دارند، اختلال ایجاد کنند.
2- دستخط کوچک
آیا دست خط شما نسبت به گذشته بسیار کوچکتر شده است؟ ممکن است متوجه شوید که نحوه نوشتن دچار تغییراتی مانند: اندازه حروف کوچکتر، کلمات در هم و شلوغ شده است. تغییر در دست خط ممکن است نشانه‌ای از بیماری پارکینسون به نام میکروگرافیا باشد.
این تغییر در چه شرایطی طبیعی است؟ گاهی اوقات نوشتن ممکن است با افزایش سن تغییر کند، همچنین اگر دست‌ها یا انگشتانتان سفت باشد یا بینایی ضعیفی داشته باشید این اتفاق طبیعی است.
با افزایش سن، دستخط می‌تواند تغییر کند، به خصوص اگر دید ضعیف یا دست‌ها یا انگشتان، به دلیل از آرتروز یا بیماری دیگری سفت یا خشک شده باشند. با این حال، دست خط کوچک و فشرده (میکروگرافیا)، مشخصه پارکینسون است و اغلب یکی از علائم اولیه آن به حساب می‌آید. علاوه بر این که کلمات معمولاً کوچک و شلوغ هستند، اندازه دست خط شما ممکن است با ادامه نوشتن نیز به تدریج کوچکتر شود.
میکرووگرافی توسط همان فرآیندهایی در مغز ایجاد میشود که منجر به سایر علائم حرکتی بیماری پارکینسون میشود. علاوه بر این، این وضعیت، علائمی مانند: کندی حرکت، لرزش و سفتی همگی می‌توانند نوشتن را سخت‌تر کنند.
درمان میکروگرافیا
داروها برای کنترل علائم حرکتی ممکن است میکرووگرافی را بهبود بخشند. همچنین راهبردهایی وجود دارد که می‌تواند نوشتن را برای فرد راحت‌تر و برای خوانندگان خوانا کند.
3- از دست دادن بویایی
اگر فرد در بوییدن مشکل دچار مشکل شده باشد، بهتر است با پزشک در مورد دلیل آن مشورت کند. حس بویایی می‌تواند در اثر سرماخوردگی، آنفولانزا یا گرفتگی بینی تغییر کند، اما با برطرف شدن علت بیماری برطرف میشود.
بویایی در بیماری پارکینسون
همه افراد با کاهش حس بویایی به بیماری پارکینسون (PD) مبتلا نمی‌شوند، اما اکثر افراد مبتلا به PD، حس بویایی خود را از دست می‌دهند. در واقع، کاهش حس بویایی که هیپوسمی نامیده میشود، اغلب جزو علائم پارکینسون است. هیپوسمی یک علامت ناشناخته است، زیرا نگرانی رایجی برای پزشکان نیست که در مورد آن سوال کنند یا افراد مبتلا به PD، برای آن به پزشک مراجعه کنند. هیپوسمی می‌تواند بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد: حس چشایی ما با توانایی ما در بویایی تقویت میشود، بنابراین هیپوسمی می‌تواند منجر به کاهش لذت غذا و کاهش اشت‌ها شود.
مدیریت از دست دادن بویایی
هیچ درمانی برای از دست دادن حس بویایی وجود ندارد. با این حال، اگر کاهش توانایی بویایی بر اشتهای فرد تاثیر می‌گذارد.
4- مشکل در خواب
زمانی که فرد عمیقاً به خواب می‌رود، ممکن است در خواب تکان بخورد و یا خوابی که می‌بیند را بیان کرده یا انجام دهد. حرکات ناگهانی در هنگام خواب ممکن است از علائم پارکینسون باشد.
در چه شرایطی این کار طبیعی است؟ تکان‌های سریع بدن هنگام خواب اولیه یا هنگام خواب سبک‌تر رایج و اغلب طبیعی است. اگر فرد با استرس، ترس و نگرانی بخوابد نیز این واکنش‌ها طبیعی هستند.
اکثر افراد مبتلا به بیماری پارکینسون (PD) در خواب شبانه مشکل دارند. هم علائم بیماری و هم داروهای ضد پارکینسون می‌توانند در استراحت شبانه اختلال ایجاد کنند. خوشبختانه داروهای موثری برای بسیاری از مشکلات خواب وجود دارد.
افراد مبتلا به پارکینسون معمولاً بدون دردسر به خواب می‌روند، اما در طول شب به طور مکرر از خواب بیدار می‌شوند و در به خواب رفتن مجدد مشکل دارند. دلایل زیادی برای آن وجود دارد که عبارت‌اند از:
- لرزش ممکن است فرد را از خواب بیدار کند.
- رویاهای واضح، یک عارضه جانبی برای داروهای مبتنی بر لوودوپا است که می‌تواند خواب را مختل کند.
- مشکل در راحتی و آرامش بدن در هنگام خوابیدن، چه به دلیل درد باشد و چه به دلیل سخت بودن تکان خوردن در رختخواب، می‌تواند شما را بیدار نگه دارد.
- افراد مبتلا به PD اغلب شب ادراری دارند، ادرار بیش از حد در شب و بیدار شدن مکرر در طول شب برای رفتن به دستشویی فرد را از خوابیدن باز می‌دارد.
5- مشکل در حرکت یا راه رفتن
افرادی که بیماری پارکینسون (PD) ندارند، معمولا به عمل راه رفتن خود توجه نمی‌کنند؛ بازوی‌ای افراد به صورت طبیعی حرکت می‌کند و نحوه قرارگیری پا در هنگام قدم زدن طبیعی است. آن‌ها به راحتی می‌توانند پیاده روی کرده و یا وسایل را جا به جا کنند. پیشرفت پارکینسون، ممکن است علائم مختلفی مانند مشکلات راه رفتن (ناهنجاری‌های راه رفتن) و تعادل ضعیف (بی‌ثباتی وضعیتی) را به همراه داشته باشد که در مراحل اولیه غیرمعمول هستند.
اگر بازو یا شانه آسیب دیده باشد، ممکن است تا زمانی که بهبود یابد، نتوان از آن استفاده کرد. برخی بیماری‌ها مانند آرتریت ممکن است این علامت را ایجاد کنند.
6-یبوست
یکی از علائم پارکینسون، کند شدن حرکات روده (یبوست) است، اگر فرد در رژیم غذایی آب یا فیبر کافی نداشته باشد، طبیعی است که دچار یبوست شود. همچنین برخی از داروها به ویژه داروهایی که برای درد استفاده می‌شوند باعث یبوست می‌شوند. اگر هیچ دلیل دیگری مانند رژیم غذایی یا دارو وجود ندارد که باعث ایجاد مشکل در حرکت روده شود، باید با پزشک مشورت کرد.
اختلال بلع عصبی، احساس تهوع و یبوست همگی از علائم شایع بیماری پارکینسون (PD) هستند. همان تغییرات مغزی در PD، که باعث سفتی و حرکت آهسته میشود، بر ماهیچه‌های درگیر در بلع و سیستم گوارش نیز تاثیر می‌گذارد.
علاوه بر این، پارکینسون می‌تواند بر اعصابی که دستگاه گوارش را پوشش می‌دهند، به نام سیستم عصبی روده، تاثیر بگذارد. به طور خاص، محققان، اجسام لویی (Lewy) را در نورون‌هایی که روده افراد مبتلا به PD را می‌پوشاند، پیدا کرده اند؛ این اجسام نشان می‌دهد که آسیب سلولی در روده ممکن است نشانه شروع PD باشد.
یبوست پارکینسون
اگر کمتر از ۳ بار در هفته عمل دفع مدفوع انجام شود، یبوست نامیده میشود. این حالت اغلب با علائمی مانند: زور زدن، مدفوع سفت یا احساس تخلیه ناقص همراه است؛ این حالت، شناخته شده‌ترین علامت گوارشی پارکینسون به حساب می‌آید. مطالعات نشان داده‌اند که یبوست اغلب قبل از علائم حرکتی شروع میشود، دفع کمتر از یک بار در روز، خطر ابتلا به پارکینسون را چهار برابر افزایش می‌دهد.
در برخی از افراد مبتلا به PD، یبوست ممکن است به دلیل عملکرد نامناسب سیستم عصبی خودمختار، که مسئول تنظیم فعالیت عضلات روده است، رخ دهد. اگر این سیستم به درستی کار نکند، ممکن است دستگاه روده کند شده و باعث یبوست شود. داروهای PD، مانند: لوودوپا، آگونیست‌های دوپامین، آمانتادین و تری هگزی فنیدیل نیز ممکن است، باعث یبوست شوند یا به بروز آن کمک کنند. علل دیگر یبوست، عبارت‌اند از:
- ننوشیدن آب کافی
- رژیم غذایی کم فیبر
- ورزش نکردن
- مقاومت در برابر اجابت مزاج
- ضعف عضلات کف لگن
7- صدای ضعیف
هنگام سرماخوردگی، آنفولانزا یا سایر ویروس‌ها ممکن است صدا متفاوت به نظر برسد. بنابراین وقتی سرفه یا سرماخوردگی درمان شود، این مشکل بهبود می‌یابد. حدود ۷۵ درصد از افراد مبتلا به PD، تغییراتی را در گفتار و صدا در دوره‌ای از بیماری تجربه می‌کنند. این تغییرات، معمولاً به تدریج ایجاد می‌شوند و می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند.
مشکلات ارتباطی می‌تواند منجر به احساس ناامیدی، افسردگی و گوشه گیری شود. یادگیری اینکه چگونه PD، بر ارتباطات تأثیر می‌گذارد و آنچه می‌توان در مورد آن انجام داد، به فرد کمک می‌کند تا بهتر با مشکلات کنار بیاید.
8- صورت بی‌روح (ماسکی)
یکی از علائم پارکینسون که در اغلب افراد مبتلا به این بیماری مشاهده میشود، صورت بی‌روح یا صورت ماسکی است. در این حالت اکثر افراد هیچ واکنشی نسبت به احساسات درونی در صورت خود ندارند که شامل نگاه خیره و جدی میشود. برخی از داروها می‌توانند باعث شوند که فرد دچار نوع نگاه جدی یا خیره شود، اما پس از قطع دارو، فرد به حالت معمول بر می‌گردد. وقتی ماهیچه‌های صورت سفت می‌شوند، بیان احساسات از طرق صورت، با مشکل روبه رو میشود.
این حالت به همراه دیگر علائم پارکینسون مانند: ضعف گفتار و… تاثیر بسیاری در روابط اجتماعی بیمار می‌گذارد. افراد ممکن است تصور کنند که بیمار، همیشه ناراحت یا افسرده است، این وضعیت می‌تواند بسیار نا امید کننده باشد و موجب افسردگی او شود.
9- سرگیجه یا غش
احساس ضعف و سرگیجه در هنگام بلند شدن ناگهانی، می‌تواند علائم بیماری‌های مختلفی مانند کم خونی یا فشار خون باشد. برای تشخیص دقیق دلیل آن باید به پزشک مراجعه کنید.
10- خمیدگی
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، ممکن است دچار حالت خمیدگی در زمان ایستادن یا نشستن شوند. درد ناشی از جراحت، کهولت سن، بیماری‌های مربوط به ستون فقرات و… ممکن است باعث حالت خمیدگی کمر شوند.
بیماری پارکینسون (PD)، بر کنترل فعالیت‌های خودکار مغز تأثیر می‌گذارد، بنابراین اگر مغز به صورت خودکار دستور به صاف ایستادن ندهد، ممکن است این وضعیت برای بدن ایجاد شود. این تغییرات ممکن است شامل شانه‌های خمیده یا گرد، کاهش انحنای کمر یا خمیدگی سر یا کل بدن به جلو باشد که باعث میشود فرد، خمیده به نظر برسید.
پرستاری از بیماران پارکینسون
با توجه به این که بیماری پارکینسون، تاثیر بسیاری بر زندگی شخصی، فعالیت‌های روزمره و حال روحی بیماران می‌گذارد، پرستاری از بیماران پارکینسون بسیار اهمیت دارد. علائم پارکینسون مانند مشکلات حرکتی، گفتاری و… تمام جوانب مختلف زندگی بیمار را دچار مشکل می‌کند، بنابراین، باید مراقبت و نگهداری از بیماران را به افرادی که برای این کار آموزش دیده‌اند سپرد. مرکز مهردرمان خدمات پرستاری در منزل از بیماران پارکینسون در منزل را برای ارتقا و بهبود کیفیت زندگی بیمار ارائه می‌دهد. شما می‌توانید برای ثبت درخواست خود از طریق وبسایت مهر درمان و یا شماره ۰۹۰۵۸۰۰۸۰۰۶ اقدام نمایید.
کلام پایانی
در این مقاله به صورت کامل با مهم‌ترین نشانه‌های بیماری پارکینسون، که تاثیر فراوانی بر کیفیت زندگی بیمار می‌گذارد آشنا شدیم. نشانه‌ها ممکن است به دلیل پارکینسون و یا به دلیل بیماری دیگری باشند که باید توسط پزشک تشخیص داده شوند. بروز این علائم در فرد دلیل قطعی ابتلا به پارکینسون نیست، اما بهتر است برای تشخیص علت اصلی هر نشانه با پزشک مشورت کرد.
سوالات متداول
علائم اولیه بیماری پارکینسون ممکن است شامل لرزش، سفتی عضلات، آهستگی حرکت، و عدم تعادل باشد.
بیماری پارکینسون معمولاً به تدریج پیشرفت می‌کند. در طول زمان، علائم می‌توانند شدیدتر شوند و حتی ممکن است علائم جدیدی نیز ظاهر شود.
نظرات: