ساکشن: راهی به سوی زندگی بهتر!
در این مقاله، به بررسی جوانب مختلف ساکشن در منزل می‌پردازیم. ابتدا، اهمیت انجام آن برای برخی بیماران را مورد بررسی قرار می‌دهیم. سپس، نحوه انجام مراحل آن در منزل را به تفصیل بررسی می‌کنیم. بهتر است که پرستاران با تجربه در انجام این کار در محیط خانه، در کنار بیماران حاضر شوند. برای آشنایی با این مفاهیم تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.
ساکشن چیست؟
ساکشن، یک فرایند است که برای حذف مخاط و سایر مایعات از لوله‌های نای و راه‌های هوایی کوچکتر استفاده میشود. این روش عموماً در افرادی که به تنفس مصنوعی نیاز دارند یا با مشکلات اعصابی یا عضلانی مرتبط هستند و قادر به سرفه کردن مخاط نیستند، استفاده میشود. همچنین، این کار برای جمع‌آوری نمونه‌های مخاط جهت معاینه میکروسکوپی یا برای کشت در زمانی که نیاز به تشخیص عامل عفونت ریه وجود دارد، استفاده میشود. این روش همچنین برای پاک کردن ترشحات از راه‌های هوایی استفاده میشود هنگامی که فرد قادر به سرفه کردن به اندازه کافی نیست.
کاربرد ساکشن
بعضی از موارد که نیازمند انجام ساکشن هستند شامل موارد زیر است:
- پس از عمل جراحی یا برای خارج کردن مایعات و ترشحات از قسمت‌های مختلف بدن مانند گلو، دهان، نای، گوش، معده و غیره.
- ساکشن راه‌هوایی فوقانی، هوایی که ما تنفس می‌کنیم را گرم، تمیز و مرطوب می‌کند. لوله ساکشن این مکانیسم‌ها را مختل می‌کند، به طوری که هوا که از طریق لوله عبور می‌کند، خنک‌تر، خشک‌تر و تمیز نیست. به علت این تغییرات، بدن بیشتر مخاط تولید می‌کند. این کار، لوله تنفسی را پاک می‌کند و برای تنفس صحیح بسیار ضروری است. همچنین، ترشحات باقی‌مانده در لوله ممکن است آلوده شده و باعث عفونت قفسه سینه شود.
- در بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه مانند COPD، افزایش تولید مخاط و ترشحات همراه با سرفه رخ می‌دهد، به خصوص در مواجهه بابیماری‌های عفونی باکتریایی. افزایش تجمع مخاط باعث افزایش مقاومت تنفسی و کاهش تبادل گاز در ریه‌ها میشود و همچنین باعث کاهش اثربخشی داروهای استنشاقی میشود. بنابراین، حذف منظم مخاط برای بیماران با COPD بسیار مهم است. همچنین، استفاده از ساکشن ممکن است در موارد زیر نیز لازم باشد:
- وجود سرفه مرطوب که ترشحات را به خوبی پاک نمی‌کند
- عدم توانایی در پاکسازی مؤثر ترشحات گلو
- وجود شرایطی که منجر به فشار زیاد بر روی مجاری هوایی شده و باعث مشکل در تنفس میشود.
روش انجام ساکشن
ساکشن، نوعی روش استفاده از پمپ مکش برای خارج کردن مواد مختلف از راه تنفسی بیمار است. برای انجام آن در منزل، یک لوله پلاستیکی بلند و شفاف به پمپ مکش متصل میشود. یک سر این لوله به نای بیمار وارد میشود، در حالی که سر دیگر آن معمولاً از طریق سوراخ بینی یا دهان وارد نای بیمار میشود.
قبل از انجام ساکشن، لوله باید به درستی قرار گیرد. اگر بیمار دارای راه تنفس مصنوعی مانند تراکئوستومی یا لوله تنفسی است، می‌توان لوله را مستقیماً در راه هوایی قرار داد. برای آسان‌تر شدن فرایند آن، ممکن است ابتدا مقداری محلول نمکی به نای بیمار تزریق شود تا ترشحات و سلول‌ها را خارج کند.
کدام افراد به ساکشن نیاز دارند؟
ساکشن ریه یک روش مراقبتی است که در برخی شرایط بهبود تنفس و حذف مخاط از راه‌های هوایی و ریه‌ها را تسهیل می‌کند. برخی شرایط که نیاز به آن دارندعبارتند از:
- بیماری‌های تنفسی مزمن: برخی بیماری‌های مانند بیماری عمدتاً انسدادی ریه (COPD)، برونشیت مزمن و آسم ممکن است باعث تجمع ترشحات و مخاط در راه‌های هوایی شوند.
- عمل جراحی ریه: در عملیات جراحی ریه، ممکن است نیاز به حذف خون، ترشحات و مواد بیگانه از راه‌های هوایی و ریه‌ها باشد.
- مراقبتهای نوزادان: در مراقبتهای نوزادان، ممکن است نیاز به حذف اجسام خارجی و ترشحات از راه‌های هوایی و ریه‌های نوزادان باشد.
- نشت هوایی: در صورت وجود نشت هوایی در راه‌هوایی یا دریچه‌های صمامی قلب، ساکشن ریه می‌تواند به عنوان یک روش حذف هوا از ریه‌ها استفاده شود.
نکات مهم در انجام ساکشن
انجام ساکشن در منزل باید توسط پزشکان مجرب انجام شود، مگر این که بیمار آموزش کافی دیده باشد. این امر به دلیل خطرات جدی مانند مسدود شدن راه هوایی و کمبود اکسیژن است. این کار، نباید بیش از ۸ الی ۱۰ ثانیه طول بکشد و بین هر جلسه ساکشن باید حداقل ۱ الی ۲ دقیقه وقفه وجود داشته باشد. همچنین، بیمار نباید بیش از ۸ ساعت در روز ساکشن شود تا از عوارض بیش از حد ساکشن جلوگیری شود.
در صورتی که بیمار نیاز به ساکشن دارد، تشخیص و تعیین آن، توسط تیم پزشکی صورت می‌پذیرد و نباید بر اساس صداهایی مانند خس خس سینه یا سرفه تصمیم گرفته شود. قبل از اقدام به انجام آن در منزل، بهتر است با پرستار یا پزشک مشورت کنید.
ساکشن، یک روش ضروری و مهم است که اگر به درستی انجام شود، می‌تواند از عوارض جدی مانند عفونت و تجمع ترشحات جلوگیری کند. در صورتی که بعد از انجام آن، علائم نگران‌کننده‌ای مانند: خونریزی شدید، درد یا تنگی نفس شدید، سرگیجه یا ضعف احساس کنید، باید به سرعت به پزشک یا مراکز اورژانس مراجعه کنید.
کلام پایانی
در این مقاله، به صورت کامل تمام مسائل مبروط به ساکشن را مورد بررسی قرار دادیم. انجام این کار، نیازمند تجربه و آموزش دقیق است و در صورتیکه بیمار یا اطرافیان او تجربه کافی ندارد یا آموزش‌های مناسب را نگذرانده‌اند، بهتر است این کار را به پزشک، یا پرستار مجرب بسپارند.
نظرات: