درد قلب بارداری: علائم، عوامل، عوارض و درمان!
این مقاله توسط پزشکان متخصص مهر درمان بازبینی و تایید شده است .
دوران بارداری یکی از مهم‌ترین دوران زندگی برای تمام خانم‌ها به حساب می‌آید. برای تمام خانواده ها، حفظ سلامتی بدن در این دوران یکی از بزرگترین دغدغه هاست. تغییرات هورمونی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده و احتمال بروز بیماری در افراد را بالا می‌برد. یکی از عوارضی که در دوران بارداری احتمال بروز آن وجود دارد درد قلب بارداری است. برای آشنایی کامل با نشانه‌ها، دلایل، راه‌های پیشگیری و درمان آن تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
درد قلب بارداری چیست؟
درد قلب بارداری، به عنوان یک علامت ناراحت‌کننده ظاهر می‌شود و معمولاً به علت تغییرات هورمونی و عوامل فیزیولوژیک مرتبط با بارداری رخ می‌دهد. تغییرات هورمونی ممکن است باعث تحریک قلب شده و قلب درد ایجاد کند، همچنین تغییرات فیزیکی بدن نیز فشار بیشتری بر قلب وارد می‌کنند و به درد قلب منجر می‌شوند. در بعضی موارد، این درد، نشانه مشکلات قلبی پیشین است که در این صورت نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارد.
عوامل درد قلب بارداری
درد قلب، در دوران بارداری ممکن است به عوامل مختلفی مرتبط باشد. در طول بارداری، بدن تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی زیادی را تجربه می‌کند که ممکن است به درد قلب منجر شوند. دلایل بروز این مشکل عبارت‌اند از:
- تغییرات هورمونی: در طول بارداری، سطح هورمون‌های مختلفی مانند استروژن و پروژسترون در بدن تغییر می‌کند. این تغییرات ممکن است تحریک‌دهنده قلب باشند و درد قلب را ایجاد کنند.
- افزایش حجم خون: در طول بارداری، حجم خون بدن زن افزایش می‌یابد و باعث ایجاد فشار اضافی بر روی قلب و در نتیجه درد قلب می‌شود.
- تغییرات فیزیکی بدن: رشد رحم و فشار آن بر اعضای دیگر بدن، به ویژه قلب، می‌تواند منجر به درد قلب شود.
- مشکلات قلبی پیشین: اگر فرد، قبلاً مشکلاتی مانند بیماری عروق کرونر یا بیماری‌های قلبی داشته باشد، درد قلب در دوران بارداری ممکن است شدیدتر شود.
نکته: مهم‌ترین گام در مواجهه با درد قلب در دوران بارداری، مشاوره با پزشک است. او می‌تواند شرایط خاص فرد را بررسی کند و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد. همچنین، ممکن است پزشک تست‌هایی مانند الکتروکاردیوگرافی (ECG) یا آزمایش خون برای ارزیابی وضعیت قلبی فرد در دوران بارداری انجام دهد.
علل درد قلب بارداری
هنگام بارداری، قلب مادر و جنین تحت تأثیر تغییرات فیزیولوژیکی قرار می‌گیرند که ممکن است باعث قلب درد در این دوران شود. این درد معمولاً به عنوان درد در قفسه سینه توصیف می‌شود و می‌تواند به صورت خفیف و موقت یا مزمن و پایدار باشد. دلایل احتمالی این مشکل عبارت‌اند از:
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، سطح هورمون‌ها در بدن تغییر می‌کند. افزایش هورمون پروژسترون و استروژن می‌تواند عوارضی نظیر افزایش ضربان قلب، احساس تنگی نفس و درد قلب را ایجاد کند.
- افزایش ضربان قلب: در دوران بارداری، حجم خون در بدن زن افزایش می‌یابد تا نیازهای جنین را برآورده کند. این موجب افزایش ضربان قلب می‌شود.
- فشار روی عروق: رشد رحم و جنین می‌تواند فشار روی عروق درونی بدن را افزایش دهد و باعث درد قلب شود. این فشار می‌تواند عروق کرونری (عروقی که خون را به عضله قلب می‌رسانند) را تحت تاثیر قرار داده و در نتیجه منجر به درد قلب شود.
- تغییرات ساختاری قلب: در برخی موارد، بارداری ممکن است منجر به تغییرات ساختاری در قلب شود. به عنوان مثال، افزایش حجم خون ممکن است باعث افزایش حجم قلب و پمپاژ سخت‌تر آن شود که می‌تواند موجب احساس درد در قلب و قفسه سینه شود.
- عوامل دیگر: عوامل دیگری مانند: استرس، اضطراب، فعالیت بدنی زیاد، فشار خون بالا، عوارض حاد بارداری (مانند پری اکلامپسیا) و بیماری‌های قلبی پیشین می‌توانند نیز به درد قلب مرتبط باشند.
- تغییرات بدنی: بزرگ شدن رحم در دوران بارداری باعث فشار آوردن به دیگر اندام‌ها از جمله قلب و قفسه سینه می‌شود، که این وضعیت در نهایت می‌تواند موجب درد قلب شود.
عوارض درد قلب بارداری
در دوران بارداری احتمال بروز مشکلات و بیماری‌ها برای مادر وجود دارد، یکی از این مشکلات درد قلب است که عوارضی را به همراه دارد. این عوارض عبارت‌اند از:
- تنگی نفس: قلب درد در دوران بارداری، در بیشتر اوقات با احساس تنگی نفس همراه است. این مشکل ممکن است به علت تغییرات هورمونی، افزایش ضربان قلب یا فشار روی عروق درونی بدن رخ دهد.
- خستگی و ضعف: درد قلب در دوران بارداری می‌تواند با خستگی و ضعف عمومی همراه باشد. افزایش ضربان قلب و کار سخت‌تر قلب برای پمپاژ خون، می‌تواند باعث ایجاد این علائم شود.
- درد در قفسه سینه: قلب درد در بارداری، معمولاً در قفسه سینه احساس می‌شود. این درد می‌تواند به صورت موقتی و پایدار باشد و ممکن است با سوزش، فشار یا تنگی نفس همراه باشد.
- تنش و استرس: قلب درد، مانند بسیاری دیگر از مشکلات بارداری، منجر به تنش و استرس ناشی از نگرانی درباره وضعیت قلبی و سلامت بارداری می‌شود. مادر در دوران بارداری مستعد ابتلا به بیماری‌های روحی و عصبی است و بروز عوارضی مانند: استرس، اضطراب، افسردگی و… طبیعی است، لیکن باید برای درمان آن اقدام‌های لازم انجام شود.
- عوارض جانبی دیگر: در برخی موارد، قلب درد همراه با عوارض دیگری مانند: سرگیجه، تهوع، استفراغ، درد شانه و بازو و احساس ضعف عضلانی می‌باشد. این عوارض، به علت
- عوامل دیگری مانند: افزایش فشار خون، عوارض بارداری حاد (مانند پری-اکلامپسیا) یا بیماری‌های قلبی پیشین ایجاد می‌شوند.
علائم
نشانه‌های قلب درد در دوران بارداری، مشابه عوارض آن هستند و به علت ایجاد درد و ویژگی‌های آن بستگی دارند. این مشکل، معمولاً در قفسه سینه احساس می‌شود و نشانه‌های آن عبارت‌اند از:
- درد یا سوزش در قفسه سینه: در بیشتر مواقع قلب درد به صورت سوزش یا احساس سنگینی و تنگی نفس در قفسه سینه احساس می‌شود. این حالت معمولاً در ناحیه قلب یا در ناحیه سینه چپ قرار دارد و در برخی موارد، این درد می‌تواند به بازو، شانه، گردن، فک یا پشت هم تابیده شود.
- درد پشت (بالای کمر): در برخی موارد، درد قلب در دوران بارداری، در ناحیه پشت احساس می‌شود. این درد معمولاً در ناحیه بین شانه‌ها و در بخش علوی پشت قفسه سینه قرار دارد.
- تنگی نفس: قلب درد بارداری، در بسیاری از اوقات با تنگی نفس همراه است. احساس‌عدم توانایی در تنفس عمیق، نفس کشیدن سخت‌تر و احساس نیاز به نفس عمیق‌تر می‌توانند نشانه‌های تنگی نفس در بارداری باشند.
- ضعف و خستگی: در برخی مواقع قلب درد، با احساس ضعف و خستگی عمومی همراه است. این مشکل ممکن است به علت افزایش ضربان قلب و کار پمپاژ سخت‌تر قلب، رخ دهد.
- سایر علائم: در برخی موارد، درد قلب در دوران بارداری، ممکن است با علائم دیگری مانند سرگیجه، استفراغ، تهوع، درد شانه و بازو و احساس ضعف عضلانی همراه باشد.
راه‌های پیشگیری
برای پیشگیری از درد قلب در دوران بارداری، باید مواردی رعایت کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم، راه‌های جلوگیری از بروز درد قلب در دوران بارداری عبارت‌اند از:
- مراجعه به پزشک: برای مراقبت از سلامت قلب خود در دوران بارداری، مهم است که با پزشک، مشورت کنید. پزشک، می‌تواند شما را درباره تغذیه مناسب، ورزش منظم و مراقبت‌های سلامت قلبی راهنمایی کند.
- تغذیه سالم: رژیم غذایی بارداری مناسب و سالم در این دوران اهمیت بسیاری دارد. مصرف مواد غذایی سالم، کاهش مصرف غذاهای چرب و پرنمک، مصرف میوه‌ها و سبزیجات و محدود کردن مصرف قند و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند به سلامت قلب کمک کند.
- انجام ورزش منظم: ورزش منظم با مشورت پزشک در دوران بارداری می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و عروق کمک کند. انتخاب ورزش‌های ملایم و مناسب برای بارداری مانند: پیاده‌روی، شنا، یوگا و تمرینات تنفسی می‌توانند مفید باشند.
- کنترل استرس: استرس و اضطراب می‌توانند بر سلامت قلب تاثیر منفی داشته باشند. برای کنترل استرس، می‌توانید از روش‌های آرامش‌بخش مانند: مدیتیشن، تمرین تنفس عمیق و تکنیک‌های تمرکزی استفاده کنید.
- خواب کافی: خواب کافی برای حفظ سلامت قلب و کل بدن بسیار مهم است. کیفیت خواب در کنار مدت مناسب خواب جزو فاکتورهای مهم برای داشتن بدن سالم هستند. عدم مصرف الکل و دخانیات: مصرف الکل و سیگار در دوران بارداری بسیار خطرناک است و می‌تواند به سلامت قلب و عروق و جنین آسیب‌های جدی برسانند.
راه‌های درمان درد قلب بارداری
روش‌های درمان درد قلب در دوران بارداری بستگی به علت اصلی و شدت درد دارد. در صورتی که درد قلب خطرناک یا نگران کننده باشد، پزشک روش‌های درمانی برای آن پیشنهاد می‌کند که عبارت‌اند از:
- استراحت و آرامش: در برخی موارد، استراحت و آرامش می‌توانند به کاهش درد قلب کمک کنند. در صورتی که در هنگام فعالیت یا وقتی که در حالت استراحت هستید درد قلب را تجربه می‌کنید، استراحت کرده و برنامه فعالیت خود را با مشورت پزشک تنظیم کنید.
- داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند: آنتی‌هیستامین‌ها، ضد اسیدها یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند. همچنین، در صورت نیاز و با توجه به شرایط خاص، پزشک ممکن است داروهای دیگری مانند بتابلاکرها یا نیتروگلیسرین را تجویز کند.
- تمرینات تنفسی: این تمرینات می‌توانند به کاهش درد در قلب و تنگی نفس کمک کنند. مشاوره از پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند در انجام تمرینات تنفسی مناسب به شما کمک کند.
- تغذیه مناسب: رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل به همراه مصرف منابع غذایی عاری از نمک و چربی می‌تواند به بهبود سلامت قلب و کاهش درد قلب کمک کند.
- مدیریت استرس: مدیریت استرس و استفاده از روش‌های آرامش‌بخش مانند: مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و تمرینات آرامش می‌تواند به کاهش درد قلب کمک کند.
پرستاری از مادران باردار
پرستاری از مادران باردار در دوران بارداری و پس از آن از اهمیت بالایی برخوردار است. مرکز مهردرمان خدمات سونوگرافی در منزل را برای راحتی بانوان انجام می‌دهد. پرستاران در طول دوران بارداری به مادران مشاوره و آموزش‌های لازم در مورد مراقبت از خود و جنین، تغذیه سالم، ورزش مناسب، استراحت کافی، مدیریت استرس و تمرینات تنفسی را ارائه می‌دهند. مرکز مهر درمان خدمات پرستاری از زن باردار را نیز ارائه می‌دهد.
پرستاران، همچنین مسئول انجام اندازه‌گیری‌های فیزیکی و آزمایش‌های مربوط به بارداری مانند: اندازه‌گیری فشار خون، نظارت بر رشد جنین و بررسی وضعیت قلبی جنین نیز هستند. همچنین، آن‌ها به مادران در مدیریت علائم و مشکلات متداول بارداری مانند: دردهای قلبی، تنفسی، کم خونی و سوء هاضمه کمک می‌کنند. پس از زایمان نیز، پرستاران نقش مهمی در پشتیبانی از مادر در مراقبت از خود و نوزاد مانند: تغذیه مناسب، نحوه شیردهی به نوزاد، آموزش در مورد بهداشت نوزاد و ارائه راهنمایی‌هایی درباره مراقبت‌های اولیه و رشد صحیح نوزاد دارند.
کلام پایانی
قلب درد در دوران بارداری، به علت تغییرات فیزیولوژیک و هورمونی در بدن زن باردار رخ می‌دهد. علائم آن شامل درد، تنگی نفس، سرگیجه و ضربان قلب سریع است. برای پیشگیری از این مشکل، می‌توان از مراقبت‌های سلامتی مانند: مراجعه به پزشک، تغذیه سالم، ورزش منظم و کنترل استرس استفاده کرد. در صورت بروز درد قلب، استراحت و آرامش، تمرینات تنفسی و در صورت لزوم، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌تواند درمانی مؤثر برای این درد باشد باشد. مهم است که همواره با پزشک درباره علائم و درمان مناسب این بیماری مشورت کنید.
سوالات متداول
قلب درد در دوران بارداری بیشتر موارد به خطری جدی برای مادر یا جنین نیست. اما در صورت بروز درد شدید، تنگی نفس شدید یا علایم نگران‌کننده دیگر، باید به پزشک مراجعه کنید.
بعد از زایمان، بیشتر موارد درد قلب که در دوران بارداری اتفاق افتاده است به طور خودکار تا حدودی زیادی کاهش می‌یابند. در صورت برطرف نشدن و ادامه دار شدن آن باید به پزشک مراجعه کرد.
نظرات: