پانسمان زخم در منزل
پوست از بدن ما در برابر عوامل خارجی محافظت می‌کند و عایق حرارتی است. هر آسیبی که به پوست ما وارد شود، زخم نامیده میشود. بدن انسان طوری برنامه‌ریزی شده است که به‌خودی‌خود زخم‌ها را ترمیم کند اما در مواردی مانند جراحت نیاز به پانسمان دارد. پانسمان زخم در منزل باید توسط پزشکان و پرسنل بهداشتی وابسته که آموزش حرفه‌ای در مراقبت از زخم دارند انجام شود. در غیر این صورت، باید در نظر داشت که ممکن است درمان‌های نادرستی که ممکن است اندام آسیب‌دیده و زندگی بیمار را تهدید کند، انجام شود.
خدمات پانسمان زخم در منزل
مراقبت از زخم در منزل
هدف از خدمات پانسمان زخم در منزل ارائه مراقبت در منزل برای بیمارانی است که برای آنها مراجعه به بیمارستان دشوار یا غیرممکن است. یکی دیگر از وظایف تیم مراقبت از زخم که به ارائه خدمات بهداشتی در منزل و مراقبت از زخم‌ها می‌پردازد، پیشگیری از زخم‌های جدید با آموزش بستگان و مراقبان این بیماران است که عمدتاً در بستر هستند.
تعویض پانسمان جراحی یا جراحت در منزل
پس از برخی جراحی‌ها و جراحت‌ها، نیاز به تعویض پانسمان در فواصل زمانی مشخص داریم. در چنین شرایطی به خصوص اگر خروج بیمار از منزل دشوار باشد و یا احتمال عفونت وجود داشته باشد، خدمات پانسمان در منزل بهترین گزینه برای شما خواهد بود.
پانسمان زخم در منزل و درمان زخم بستر
زخم فشاری که به عنوان زخم بستر شناخته میشود، آسیبی است که به پوست و بافت‌های زیرجلدی، معمولاً روی برجستگی‌های استخوانی، در اثر فشار یا برش همراه با فشار ایجاد میشود. افرادی که نمی‌توانند حتی ساده‌ترین حرکات را به‌تنهایی انجام دهند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم فشاری هستند.
زخم‌های فشاری می‌توانند هر قسمتی از بدن را درگیر کنند، اما نواحی با برجستگی‌های استخوانی مانند آرنج، زانو، پاشنه، پشت و مچ پا بسیار مستعد ابتلا به زخم فشاری هستند. زخم‌های فشاری قابل‌درمان هستند، اما اگر دیر درمان شوند، می‌توانند عوارض کشنده‌ای ایجاد کنند.
فردی که برای مدت طولانی در یک نقطه ثابت می‌ماند و نمی‌تواند بدون کمک وضعیت خود را تغییر دهد در معرض خطر بسیار بالایی برای ایجاد زخم فشاری است. یک زخم ممکن است به‌سرعت ایجاد شود، بزرگ و عمیق شود و به‌سختی بهبود یابد.
در این نقاط بدن که تحت‌فشار دائمی هستند، جریان خون مختل میشود و در نتیجه اختلال در گردش خون در بافت‌های محبوس شده بین سطح بستر و برآمدگی استخوان، مرگ بافت رخ می‌دهد. ایجاد زخم ممکن است در وقفه‌های جریان خون شروع شود که بیش از ۲ ساعت در بیمار در وضعیت خوابیده به پشت و بیش از ۱ ساعت در بیمار در وضعیت نشسته طول بکشد.
علل زخم فشاری عبارتند از:
- فشار مداوم
- اصطکاک
- پاره شدن
- رطوبت
- فشار مداوم
اگر فشار ثابتی در ناحیه‌ای از پوست وجود داشته باشد و این فشار روی استخوان نیز باشد، ممکن است خون کافی از پوست و بافت‌های زیر آن حاصل نشود. فشار، مهم‌ترین عاملی است که در ایجاد زخم‌های فشاری نقش دارد. شدت فشار، مدت‌زمان و تحمل بافت در ایجاد زخم فشاری مهم است.
اصطکاک
در برخی بیماران، به خصوص اگر فرد دارای پوست و گردش خون ضعیف باشد، چرخش و حرکت کنترل نشده بیمار ممکن است به پوست آسیب برساند و خطر زخم را افزایش دهد. در چنین مواقعی باید با دقت عملکرد و در مواقع لزوم از پانسمان زخم در منزل کمک گرفت.
پارگی پوست
آسیب پارگی زمانی رخ می‌دهد که پوست ثابت بماند و بافت‌های زیرین جابه‌جا شوند. اثر پارگی کشش و خم‌شدن رگ‌های خونی در بافت‌های عمیق است؛ بنابراین خون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها قطع میشود. با اثر این کشش، رگ‌های خونی و لایه‌های عضلانی عمیق پاره می‌شوند و به غشا‌های استخوانی متصل می‌شوند.
از آنجایی که پوستی که در تماس نزدیک با سطح بستر است، نمی‌تواند آزادانه حرکت کند، اثر اصلی پارگی در بافت‌های عمیق روی برآمدگی‌های استخوانی مشاهده میشود و نیاز به پانسمان زخم در منزل است.
رطوبت
خیسی بر مقاومت اپیدرم که لایه بالایی پوست است، در برابر نیرو‌های خارجی تأثیر می‌گذارد. آسیب اصطکاک و پارگی در یک محیط مرطوب افزایش می‌یابد.
مراحل پانسمان زخم در منزل برای افراد در بستر
در ادامه مراحل و نحوه پانسمان زخم در منزل برای افراد در بستر را برایتان توضیح می‌دهیم :
تمیز کردن
اگر پوستی که دچار جراحت شده به شدت خیلی زیادی آسیب ندیده است، باید به‌آرامی تمیز، شسته و خشک شود. زخم‌های باز باید با هر بار تعویض لباس با مواد ضدعفونی‌کننده یا آب تمیز شوند.
گذاشتن باند
پانسمان‌های مدرن زخم را مرطوب و تمیز نگه می‌دارند و باعث تسریع بهبودی می‌شوند. همچنین سدی در برابر عفونت ایجاد می‌کند و ناحیه اطراف زخم را خشک نگه می‌دارد.
تمیزکردن بافت‌های آسیب‌دیده
برای بهبود مناسب زخم‌ها، باید عاری از بافت آسیب‌دیده، مرده یا عفونی باشد. این فرایند دبریدمان نامیده میشود. روش‌های دبریدمان متفاوتی وجود دارد. اینکه کدام روش دبریدمان استفاده خواهد شد، بستگی به بیمار، محل درمان بیمار (خانه، بیمارستان) و تصمیم متخصص مراقبت از زخم دارد که درمان را انجام می‌دهد.
سایر مداخلات
سایر مداخلات پزشکی عبارتند از:
- استفاده از دارو‌ها برای کنترل درد: برخی از دارو‌ها در کاهش درد مؤثر هستند، این دارو‌ها با آگاهی پزشک قابل استفاده هستند.
- مصرف آنتی‌بیوتیک در برابر عفونت: در برخی موارد، اگر با مراقبتهای موضعی زخم نتوان از ایجاد عفونت جلوگیری کرد، ممکن است تحت‌نظر پزشک و پس از شناسایی باکتری درحال رشد در زخم، مصرف آنتی‌بیوتیک مورد نیاز باشد.
- رژیم غذایی: انتخاب یک رژیم غذایی سالم زیر نظر متخصص تغذیه و مصرف تغذیه خوب می‌تواند بهبود زخم را تسریع کند.
- درمان زخم با فشار منفی (درمان با وکیوم): این یک روش درمانی اثبات شده علمی است که با جذب مایع ترشح شده از زخم تضمین می‌کند که زخم تمیز و التیام می‌یابد.
پانسمان زخم در منزل برای زخم‌های دیابتی
زخم پا یک مشکل بسیار شایع در بیماران دیابتی است که زندگی بیمار را تهدید می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که تقریباً ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران دیابتی در مقطعی از زندگی خود دچار زخم پای دیابتی می‌شوند.
این احتمال وجود دارد که برخی از این بیماران به دلیل این زخم‌ها دچار قطع عضو شوند. مطالعات نشان می‌دهد که بیماران دیابتی ۱۵ برابر بیشتر از افراد عادی در معرض قطع عضو هستند.
دو اختلال اساسی در ایجاد زخم در یک بیمار دیابتی نقش دارند. اولین و مهم‌ترین آنها آسیب عصبی به نام نوروپاتی است و دیگری واسکولوپاتی، یعنی آسیب عروقی است.
نوروپاتی حرکتی، باعث ضعف و تحلیل عضلات پا، نوروپاتی حسی منجر به از دست دادن احساس درد و نوروپاتی اتونومیک منجر به خشکی در پا‌ها میشود که این مورد باعث ایجاد نقص در پا، ناتوانی در احساس درد و پوست خشک و پینه‌دار در جایی که زخم وجود دارد، میشود.
بیمار نمی‌تواند پینه پا و درد زخم ناشی از پینه را احساس کند. عفونت در زخم ایجاد میشود و در قسمت‌های عمیق‌تر پا رشد می‌کند. در نهایت زمانی که ترشحات بیرونی وجود دارد، متوجه وجود زخم میشود. اما در این مرحله زخم به ابعاد تهدید‌کننده اندام رسیده و درمان آن مشکل میشود. به همین دلیل انجام اقدامات احتیاطی قبل از باز شدن زخم در بیمار دیابتی، اهمیت زیادی دارد.
مراقبت از پای دیابتی چگونه انجام میشود؟
در صورت وجود زخم در پای بیمار دیابتی ابتدا باید از این زخم مراقبت کرد. در مراقبت از این زخم، آزادسازی ناحیه زخم از فشار (استفاده از ابزار و کفی‌های مخصوص برای جلوگیری از پا گذاشتن بیمار بر روی زخم)، درمان عفونت بیمار (پانسمان و آرایش مناسب)، آنتی‌بیوتیک درمانی، رفع انسداد عروق پا، در صورت وجود با روش‌های جراحی یا آنژیوگرافی و خون‌رسانی به بیمار، تنظیم سطح قند نیز بسیار مهم است.
پس از بسته‌شدن زخم پای دیابتی بیمار، باید قالب‌های پای بیمار گرفته شود، آنالیز راه‌رفتن انجام شود و کفی‌ها و کفش‌های مخصوص برای کاهش فشار بر روی نواحی دارای فشار زیاد ساخته شود. کلیه پینه‌های بیماران دیابتی پس از شروع به پوشیدن کفی و کفش مناسب باید توسط متخصصین این حوزه به‌درستی تمیز شود.
بیماران دیابتی باید به طور مرتب از مرطوب‌کننده‌های پوست استفاده کنند. در غیر این صورت، خشکی پوست می‌تواند باعث باز شدن زخم‌های جدید شود. بر اساس نظر پزشک بیمار باید هر ۱ تا ۳ ماه یکبار تحت معاینه پای دیابتی قرار گیرد.
درمان و پیگیری سایر عوامل خطر بیمار بسیار مهم است. کنترل سطح قند می‌تواند از زخم‌های جدید جلوگیری کرده و پیشرفت نوروپاتی و واسکولوپاتی را کاهش دهد.
این بیماران باید به ترک سیگار تشویق شوند، سطح کلسترول و فشارخون آنها کنترل شود، با تنظیم رژیم غذایی مناسب به کاهش وزن ترغیب شوند و در صورت امکان ورزش منظم انجام شود.
پانسمان پای دیابتی چگونه ساخته میشود؟
درمان پای دیابتی فقط پانسمان زخم نیست. زخم پای دیابتی زخم‌هایی هستند که فقط باید توسط پزشکان آموزش‌دیده در این زمینه درمان شوند. با درمان در زمان مناسب و توسط پزشک، می‌توان از موقعیت‌هایی که ممکن است هم بیمار و هم اندام را به خطر بیندازد، جلوگیری کرد. به همین دلیل پس از مشاهده زخم پای دیابتی باید در اسرع وقت با پزشک مشورت شود.
بیمار باید به عنوان یک کل در نظر گرفته شود و درمان باید با رویکردی کل نگر ترتیب داده شود. زخم هرگز نباید باز بماند و تا زمانی که به پزشک معالج پای دیابتی نرسد نباید با آب تماس پیدا کند. پس از تمیزکردن زخم و اطراف آن، با محلول ضدعفونی‌کننده مناسب باید آن را با یک پانسمان تمیز پوشانده و تا پانسمان بعدی بسته نگه داشت.
بیمار نباید روی پای آسیب‌دیده پا بگذارد. از پوشیدن کفش‌هایی که پا را فشار می‌دهد یا ناحیه زخم را لمس می‌کند، خودداری کنید.
مراقبت از ناخن‌ایستاده دیابتی
افراد مبتلا به‌پای دیابتی باید ناخن‌های پای خود را با دقت و صاف با ناخن‌گیر تیز کوتاه کنند. ناخن باید پس از بریده شدن سوهان‌زده شود. در صورت وجود مشکلات بینایی، فرد دیگری، ترجیحاً متخصص پا، باید این مراقبت را انجام دهد.
بسیار مهم است که تمام مواد مراقبتی مورد استفاده تمیز و استریل باشند. لازم به ذکر است که سیستم ایمنی بیماران دیابتی نسبت به سایر افراد ضعیف‌تر است و بیشتر در معرض عفونت هستند. ترجیحاً بیمار دیابتی، ست مخصوص خود را داشته باشد و بعد از هر بار استفاده این ست با دقت تمیز شود.
از کجا نوبت پانسمان زخم در منزل بگیریم؟
در صورتی که به خدمات پانسمان زخم در منزل نیاز دارید، می‌توانید از طریق بخش ارتباط با ما اقدام کرده و یا برای کسب اطلاعات بیشتر به بخش خدمات پزشکی (بخیه و سوچور) مراجعه فرمایید.
نظرات: