توضیحات دکتر اردا کیانی درباره اهمیت مشاوره دارویی
یکی از معضلاتی که بسیاری از بیماران با آن مواجه هستند، مداخلات دارویی یا مصرف اشتباه یک دارو است. اگر به‌سادگی بخواهیم توضیح دهیم بعضاً پزشکانی که بیماران را در منزل ویزیت می‌کنند، مشاهده می‌کنند که بیمار از یک دارو با چند برند مختلف مصرف می‌کند. یعنی بیمار دو یا سه قرص را به طور هم‌زمان می‌خورد که همه آنها در واقع یک کار را انجام می‌دهند. در برخی موارد نیز مشاهده می‌کنیم که بیمار یکی از داروهای خود را مصرف نمی‌کند. این مورد مخصوصاً در مورد افراد سالمند بیشتر صدق می‌کند. اگر دقت کنید می‌بینید که بیشتر بیماران سالمند کیسه‌ای از قرص‌ها و داروها را همراه خود دارند که باعث می‌شود که خطا در میزان مصرف درست داروها بالا رود و یا برخی از داروها اصلاً مصرف نشوند.
متأسفانهT حوادث ناخواسته دارویی هرساله سلامتی بسیاری از افراد را در سراسر جهان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و حتی جان آنها را می‌گیرد. اما خدمات مشاوره دارویی چه کمکی به ما می‌کند تا جلوی چنین آسیبی گرفته شود؟
برای جلوگیری از حوادث ناشی از مصرف اشتباه داروها، می‌توان از خدمات مشاوره دارویی بهره‌مند شد که به بیماران کمک می‌کند تا داروهای موردنیاز خود را به درست‌ترین شیوه و در دقیق‌ترین زمان مصرف کنند و اثربخشی آن را بالا ببرند. در ادامه به اهمیت مشاوره دارویی می‌پردازیم.
مشاوره دارویی به چه معناست؟
خدمات مشاوره دارویی به معنای تجویز داروی جدید نیست بلکه به معنای تنظیم داروهای فعلی بیمار است. در خدمات مشاوره دارویی، تمامی داروهای مصرفی یک بیمار به طور کامل بررسی می‌شوند و از زمان مصرف تا نوع دارو مشخص می‌شود.
در واقع با نظر پزشک مشخص شود که اگر از یک دارو چند مدل وجود دارد که فقط از نظر رنگ یا شرکت تولیدکننده متفاوت هستند یا نیازی به مصرف دارویی نیست، داروی اضافه حذف شود و یا با داروی مناسب جایگزین شود.
یکی دیگر از خدمات مشاوره دارویی شامل بازه مصرف دارو است. یعنی آیا نیاز است که به مصرف دارویی ادامه داده شود و یا مصرف آن کافی است. درنهایت از عوارض آنان جلوگیری شود مخصوصاً برای بیمارانی که مجبورند برای زمان زیادی دارو مصرف کنند.
خدمات مشاوره دارویی در منزل شامل مشاوره دارویی دقیق و به‌روز به بیمار است تا داروها را برای بیمار در بستر ارزیابی و تنظیم شود.
آیا در این خدمات فقط داروهای مصرفی بیمار مورد بررسی قرار می‌گیرد؟
خیر! علاوه بر داروهای تجویزی مکمل‌های مصرفی و تمام چیزهایی که برای درمان استفاده می‌کنند نیز بررسی می‌شوند. گاهی اوقات مشکل از مکمل‌های مصرفی بیمار است. گاهی نیز مشکل از داروهایی است که به‌صورت بدون نسخه از داروخانه‌ها دریافت کردید و یا داروهایی که برای طب سنتی هستند، مثل دم‌نوش‌های گیاهی و یا حتی عرق گیاهی.
این داروها ممکن است باعث ایجاد علائم جدید در شما شود و یا دچار تداخل در داروهای تجویزی شما شود.
همچنین مطالعه کنید : نگهداری سالمند شبانه‌روزی در منزل
چرا نیاز به خدمات مشاوره دارو داریم؟
فارماکولوژی یا داروشناسی علمی است که متخصصان مسلط به آن می‌توانند برنامه دارویی برای بیماران ایجاد کنند. هرچه سن بالا می‌رود، میزان اشتباه خوردن و عدم مصرف دارو بالا می‌رود.
زمانی که بیمار به پزشک مراجعه می‌کند، بسته به تخصصی که پزشک دارد داروهایی را تجویز می‌کند که ممکن است با داروی تجویزی یک پزشک دیگر که تخصص متفاوتی دارد تداخل داشته باشد و در نهایت نه‌تنها باعث بهترشدن بیمار نشود، بلکه وضعیت بیمار را بدتر کند. یکی از مثال‌های بارزی که در این زمینه می‌توانیم بزنیم در مورد ورم است.
همچنین باید برای بیمار توضیح دقیق داده شود که چرا داروها مصرف می‌کند و چه مواردی باید در حین مصرف این دارو رعایت کند. یکی از مثال مهمی که می‌توانیم در این باره بیاوریم مصرف داروی وارفارین است.
داروی وارفارین یک داروی خوراکی ضد انعقاد خون است. میزان مصرف این دارو بسیار اهمیت دارد و باید در دوز مناسب به بیمار داده شود. اگر شخصی با شدت بیماری کم از دوز بالای این دارو مصرف کند و یا تعداد دفعات بیشتر از تجویز دکتر مصرف کند، ممکن است دچار خون‌ریزی مغزی شود و با عوارض جبران‌ناپذیری مواجه شود. درحالی‌که به‌سادگی می‌توانستیم به کمک یک ارزیابی آزمایشگاهی از وقوع چنین پیامدی جلوگیری کنیم. بحث دیگری که مهم است، زمان مصرف دارو است. آیا دارو در زمان مناسبی خورد می‌شود؟ آیا مصرف دارو با غذا ضرری ندارد؟ و…
در نهایت هدف خدمات مشاوره دارویی این است که بررسی کند که آیا بیمار از مصرف داروها سود می‌برد یا خیر!
سرویس خدمات مشاوره دارو شامل چه مواردی است و برای چه کسانی مناسب است؟
ضرورت این خدمات برای افرادی است که:
- بیشتر از یک بیماری دارند.
- بیش از پنج دارو مصرف می‌کنند.
- در جمعیت خاص قرار می‌گیرند؛ مانند افراد سالمند، خانم‌های باردار و شیرده.
- افرادی که مشکل ارگانی مثل کلیه و کبد دارند.
- افرادی که یکی از اندام‌های بدنشان کار نمی‌کند.
زمانی که شما بیش از پنج داروها به طور هم‌زمان مصرف می‌کنید، احتمال تداخل داروها و احتمال بروز عارضه در شما بیشتر می‌شود.
علاوه بر مسائل عنوان شده، مصرف برخی داروهای روزانه نیاز به پایش دارند. به‌عنوان‌مثال: زمانی که شما داروی فشارخون مصرف می‌کنید، احتمال دارد که سطح پتاسیم بدن شما کم شود. به همین جهت باید پایش انجام شود که سطح پتاسیم از حدی بالاتر یا پایین‌تر نرود.
چگونه مشاوره دارو دریافت کنیم؟
بخش خدمات مشاوره دارویی در مرکز خدمات پزشکی و پرستاری در منزل مهر درمان به همین جهت ایجاد شده است تا بتواند برای بیماران کمک و راهنمای شایسته‌ای باشد. در این بخش متخصصان فارماکولوژی که همگی اساتید بهترین دانشگاه‌های کشور هستند، جهت مشاوره دارویی بیمار اعزام می‌شوند. همچنین در جهت انجام آزمایشات برای بیمارانی که نمی‌توانند به آزمایشگاه بروند، آزمایش لازم برای ارزیابی داروها در منزل انجام شود و در نهایت حتی اگر نیاز باشد که داروهای بیمار توسط دکتر داروساز بررسی شود، دکتر داروساز را به بالین بیمار اعزام می‌شود.
نظرات: