عفونت زخم، یک بیماری ساده است یا خطرناک؟

تمام افراد به صورت روزانه در معرض زخمی شدن هستند. گاه این زخم‌ها در حد خراش‌های ساده بوده و برخی اوقات ممکن است دچار بریدگی‌های بزرگ شوند. وجود زخم در بدن احتمال ابتلا به انواع عفونت‌ها را بالا می‌برد. عفونت زخم، می‌تواند خفیف و یا خیلی شدید باشد که نیاز به مراجعه به پزشک دارد. در ادامه تمام مسائل مربوط به عفونی شدن زخم مانند، عوامل، عوارض، علائم و… را مورد بررسی قرار خواهیم داد. برای آشنایی با این مسائل و اطلاع از روش‌های پیشگیری، تشخیص و درمان آن تا آخر مقاله، همراه ما باشید. 

عفونت زخم چیست؟ 

اگر باکتری یا سایر عوامل بیماری‌زا وارد زخم شوند، ممکن است عفونت ایجاد شود. علائم یا نشانه‌های عفونت زخم شامل افزایش درد، تورم و قرمزی است. عفونت‌های شدیدتر ممکن است باعث تهوع، تب و لرز شوند. درمان آن به نوع زخم و میزان عفونت بستگی دارد. فرد ممکن است بتواند عفونت‌های جزئی زخم را در خانه درمان کند. با این حال، افراد مبتلا به عفونت زخم شدیدتر یا مداوم باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشند. 

علائم عفونت زخم

زخم عفونی شده معمولاً به جای بهتر شدن بدتر می‌شود. این زخم‌ها می‌تواند نشانه‌های را ایجاد کند که عبارت‌اند از: 

• پوست گرم اطراف زخم
• ترشح خونابه از زخم
• بوی نامطبوع
• قرمزی اطراف زخم 
• تب و لرز
• درد 
• حالت تهوع و استفراغ

علل عفونت زخم

هنگامی که باکتری وارد بریدگی یا زخم می‌شود، زخم‌ها عفونی می‌شوند. باکتری‌های رایجی که ممکن است باعث عفونت زخم شوند عبارت‌اند از: 

• استافیلوکوکوس اورئوس
• سودوموناس آئروژینوزا
• اشریشیا کلی ( Coli) 
• پروتئوس
• آسینتوباکتر 
• استرپتوکوک

عوارض عفونت زخم

اگر فردی برای عفونت زخم درمان نشود، عفونت می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن سرایت کند که ممکن است منجر به عوارض جدی شود، این عوارض عبارت‌اند از: 

• سلولیت، نوعی عفونت لایه‌های عمیق‌تر و بافت‌های پوست است و می‌تواند باعث تورم، قرمزی و درد در ناحیه آسیب‌دیده شود. علائم دیگر آن می‌تواند شامل تب، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ باشد. 
• استئومیلیت یک عفونت باکتریایی استخوان است و علائم آن شامل درد، قرمزی و تورم در اطراف ناحیه عفونی است. خستگی و تب علائم دیگری هستند که ممکن است مبتلایان به استئومیلیت را تحت تاثیر قرار دهند. 
• سپسیس یک واکنش ایمنی شدید است که گاهی اوقات ممکن است با ورود عفونت به جریان خون رخ دهد. سپسیس می‌تواند منجر به نارسایی‌های متعدد ارگان‌ها شود. 
• فاسیای نکروزان زمانی که عفونت باکتریایی به بافتی به نام پوشش فاسیال که در اعماق زیر پوست قرار دارد گسترش یابد، رخ می‌دهد که نادر است. فاسیای نکروزان، باعث آسیب و درد شدید پوست می‌شود و می‌تواند در سراسر بدن پخش شود. 

پیشگیری 

افرادی که دارای زخم کوچک عفونی هستند ممکن است بتوانند زخم را در خانه درمان کنند. اقدامات لازم برای پیشگیری عبارت‌اند از: 

• مهم‌ترین کار این است که از تمیز بودن جای زخم اطمینان حاصل کنید. 
• زخم‌ها را کاملا با آب گرم و صابون بشویید، سپس آن‌ها را خشک کنید. 
• اگر زخم خونریزی دارد، باند یا گاز استریل تمیزی را روی زخم نگه دارید و فشار دهید تا متوقف شود. 
• برش یا خراش را با ریختن آب گرم روی آن به مدت چند دقیقه تمیز کنید. 
• از آب گرم و صابون برای تمیز کردن پوست اطراف استفاده کنید، اما از تماس صابون با خود زخم جلوگیری کنید. 
• اطمینان حاصل کنید که هیچ کثیفی یا جسم خارجی، مانند چمن، سنگ ریزه و…، در زخم باقی نماند. برای از بین بردن آن ها، یا از موچین استفاده کنید یا با احتیاط و به آرامی زخم را با یک پارچه نرم و مرطوب تمیز کنید. 
• در صورت تمایل، یک لایه نازک از پماد ضد عفونی کننده روی برش یا خراش بمالید. 
• قبل از پوشاندن آن با گاز استریل یا باند، اجازه دهید پوست در هوا خشک شود. معمولاً نیازی به پوشاندن بریدگی‌ها و خراش‌های جزئی نیست. 
• حداقل روزی یک بار پانسمان زخم را عوض کنید. 
• اگر بانداژ یا پانسمان مرطوب یا کثیف شد بلافاصله آن را تعویض کنید. 
• هر روز زخم را به آرامی بشویید. 
• از آب‌اکسیژنه یا هیدروژن پروکساید یا ید روی زخم خودداری کنید، زیرا ممکن است در برخی افراد باعث تحریک پوست شود. اگر سایر پمادهای ضد عفونی کننده باعث تحریک پوست می‌شوند، از آن‌ها استفاده نکنید. 
• پوست یا لایه‌ای که روی زخم ایجاد می‌شود را نکنید، زیرا می‌تواند منجر به جای زخم، کند شدن روند بهبودی و افزایش خطر عفونت شود. 
• اگر زخم طی ۱ تا ۲ روز بهبود نیافت به پزشک مراجعه کنید. 

درمان

عفونت‌های شدیدتر زخم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند، به ویژه آن‌هایی که علائم دیگری مانند: تب، احساس ناخوشی یا ترشح و رگه‌های قرمز از زخم دارند. شیوه‌های درمان عبارت‌اند از: 

• دارو: پزشکان می‌توانند عفونت باکتریایی را با آنتی بیوتیک درمان کنند. برای درمان کامل عفونت و جلوگیری از مقاوم شدن باکتری‌ها به دارو، فرد باید دوره آنتی بیوتیک را کامل کند. 
• بخیه: علاوه بر تمیز کردن، برخی از زخم‌ها ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشند. اگر بریدگی بزرگ یا عمیق باشد، ممکن است پزشک یا پرستار مجبور شود از بخیه برای بستن آن استفاده کند. 
• برش و حذف (Debridement): اگر زخم حاوی بافت مرده یا کثیف باشد، پزشک ممکن است این بافت را با روشی به نام دبریدمان خارج کند. دبریدمان باید باعث بهبودی شود و از گسترش عفونت جلوگیری کند. 

بیشتر بخوانید: درمان زخم دیابتی در منزل چگونه است؟

نکته: افرادی که زخمی ناشی از گاز گرفتگی توسط حیوانات یا زخم ناشی از اشیای کثیف یا زنگ زده دارند ممکن است در معرض خطر کزاز باشند و نیاز به تزریق واکسن کزاز داشته باشند. کزاز یک بیماری کشنده است و زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های خاصی وارد بدن می‌شوند و سمومی را آزاد می‌کنند که بر اعصاب تاثیر می‌گذارد. علائم کزاز می‌تواند شامل اسپاسم عضلانی دردناک، قفل شدن فک و تب باشد. 

عوامل خطر

بریدگی ها، خراش‌ها و سایر پارگی‌های پوست زمانی که باکتری‌ها وارد زخم می‌شوند و شروع به تکثیر می‌کنند می‌توانند عفونی شوند. این باکتری‌ها ممکن است از پوست اطراف، محیط خارجی یا جسمی که باعث آسیب شده است به زخم انتقال پیدا کنند. تمیز کردن و محافظت مناسب از زخم برای کاهش خطر عفونت مهم است. دلایلی که خطر عفونت زخم را بیشتر می‌کند عبارت‌اند از: 

• زخم بزرگ، عمیق یا دارای لبه دندانه دار است
• وجود خاک، شیشه، سنگی ریزه و… در داخل زخم
• زخم‌هایی که ناشی از گاز گرفته شدن باشد
• وسیله که باعث ایجاد زخم، بریدگی یا پارگی شده آلوده باشد
• دیابت
• سیستم ایمنی ضعیف، مانند افراد مبتلا به HIV یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند
• افراد مسن بیشتر در معرض خطر عفونت زخم هستند
• کمبود مواد مغذی و ویتامین

درمان عفونت زخم در منزل

معمولا بهبودی زخم نیازمند گذر زمان است و بهتر است در طی این مدت مراقبت‌های خاصی از زخم برای بهبودی و جلوگیری از عفونی شدن آن انجام شود. مرکز مهر درمان خدمات زخم در منزل را ارائه می‌دهد؛ شما برای استفاده از این خدمات می‌توانید از طریق شماره تماس ۰۹۰۵۸۰۰۸۰۰۶ و یا وبسایت مهر درمان اقدام به به ثبت درخواست کنید.

کلام پایانی

اگر باکتری وارد زخم شده و در داخل زخم تکثیر شود، ممکن است به عفونت زخم منجر شود. تمیز کردن و پانسمان فوری بریدگی‌ها و سایر زخم‌های کوچک بهترین راه برای جلوگیری از عفونت است. با این حال، افرادی که زخم‌های بزرگ‌تر، عمیق‌تر یا جدی‌تر دارند، باید از پزشک برای درمان آسیب کمک گیرند. علائم و نشانه‌های عفونت زخم شامل افزایش درد، تورم و قرمزی در اطراف ناحیه آسیب دیده است. فرد ممکن است بتواند عفونت خفیف زخم کوچک را با تمیز کردن و ترمیم زخم در خانه درمان کند. با این حال، عفونت‌های شدیدتر زخم، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند، به ویژه اگر با تب، احساس ناخوشی، خونابه و رگه‌های قرمز در اطراف زخم همراه باشد. 

سوالات متداول