آشنایی با انواع سوختگی
از زمانی که انسان یاد گرفت آتش را رام کند، سوختگی به یکی از شایع‌ترین آسیب‌های وارده در محیط‌های خانگی، کاری و تفریحی تبدیل شد. شاید حداقل یک بار برای همه اتفاق افتاده باشد که به طور ناخواسته به یک جسم بسیار داغ دست بزنند یا به دلیل ماندن طولانی مدت زیر نور خورشید بدون محافظت کافی دچار سوختگی شوند. سوختگی طبق تعریف، ضایعه کم و بیش گسترده پوست و گاهی اوقات بافت‌های زیرین است که توسط یک عامل حرارتی، فیزیکی یا شیمیایی ایجاد میشود. بنابراین علل احتمالی متعدد و ناهمگون هستند، همانطور که میزان آسیب ناشی از آنها متفاوت است. ما در این مقاله از مهر درمان به بررسی انواع سوختگی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
همچنین مطالعه کنید : خدمات سوختگی در منزل
طبقه بندی انواع سوختگی بر اساس علت
بسته به عامل اتیولوژیک، سوختگی‌ها را می توان به موارد زیر تقسیم کرد:
سوختگی حرارتی
شعله‌ها، مایعات، اشیاء یا گازها در دماهای بالا ساختار و عملکرد بافت‌های سطحی را تغییر می‌دهند تا این که باعث مرگ سلولی، انعقاد پروتئین یا کربن شدن بافت می‌شوند. دمای بسیار پایین نیز می‌تواند صدمات جدی ایجاد کند.
سوختگی ناشی از مواد شیمیایی
اسیدها یا بازهای قوی عموماً تغییرات جدی ایجاد می‌کنند ،اگرچه محدود به ناحیه تماس می‌باشند، اما کاملاً عمیق هستند.
سوختگی‌های الکتریکی
این سوختگی‌ها به گرمای تولید شده توسط جریان الکتریکی در طول عبور آن در بدن، بین نقطه ورود و خروج نسبت داده میشود. اینها عموماً سوختگی‌های محدودی هستند، اما در جدی‌ترین موارد (ولتاژ بالا)، می‌توانند باعث نکروز عمیق نسبتاً گسترده شوند.
سوختگی‌های ناشی از عوامل تابشی
خورشید و هر منبع دیگر UVA از جمله لامپ‌های سولار یا اشعه یونیزان می‌تواند باعث سوختگی در درجات مختلف شود.
طبقه بندی شدت انواع سوختگی
شدت سوختگی به درجه حرارت رسیده، مدت زمان تماس و ناحیه آناتومیک درگیر بستگی دارد.
سوختگی درجه یک
هنگامی که فرآیند پاتولوژیک فقط سطحی‌ترین لایه پوست (به نام اپیدرم) را تحت تأثیر قرار می‌دهد، سوختگی درجه یک بوجود می آید. این دسته شامل سوختگی‌های جزئی است که با قرمزی خفیف همراه با تورم، درد و سوزش موضعی ظاهر میشود. عملکرد موانع پوست، مانند سلامت عمومی بیمار، به خطر نمی‌افتد. بهبودی در عرض چند روز، معمولاً بدون اسکار و اغلب با فلس‌های بزرگ اتفاق می‌افتد. صدمات ناشی از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید یا آنهایی که در اثر تماس با مایعات با دمای متوسط بالا، مانند قهوه یا چای که خیلی داغ هستند، یک نمونه بارز سوختگی درجه یک هستند.
سوختگی درجه دو
در سوختگی‌های درجه دو، ضایعه عمیق‌تر است، درم (دومین لایه از سه لایه پوست) را تحت تاثیر قرار می‌دهد و با تاول‌ها (وزیکول‌های پر از مایع شفاف) همراه است. درد شدید نیز در این نوع سوختگی دیده میشود. سوختگی‌های درجه دو بیشتر به ساده و عمیق تقسیم می‌شوند. سوختگی ساده مشابه درجه اول، خودبه‌خود و با نتیجه مطلوب بهبود می‌یابد، حتی اگر به زمان طولانی‌تری (10-20 روز) نیاز داشته باشد و ممکن است عوارض جزئی داشته باشد. عمیق‌ترین سوختگی‌ها، و همچنین سوختگی‌های درجه سوم، تمایلی به بهبود یا ترمیم خیلی آهسته (در عرض 3-4 هفته) و اغلب زخم‌های جدی ندارند. به همین دلیل، جراحی به موقع با هدف برداشتن بافت‌های نکروزه و اعمال پیوندهای پوستی (درمو-اپیدرمی) اغلب ضروری است.
سوختگی درجه سه
این درجه از سوختگی باعث ایجاد ضایعات در لایه‌های عمیق پوست میشود (در جدی‌ترین موارد می‌تواند بر بافت چربی ، عضله و استخوان های زیرین تأثیر بگذارد.). هنگامی که سوختگی در اثر شعله یا اجسام داغ ایجاد میشود، نکروز پوست منجر به تشکیل پوسته‌های خشک و سیاه میشود، در حالی که وقتی عامل ایجاد کننده مایع در حال جوش باشد، پوست نرم و سفید به نظر می‌رسد. به دلیل کربنی شدن انتهای عصبی، درد به طور متناقضی می‌تواند کم باشد یا حتی وجود نداشته باشد.
انواع سوختگی و خطرات سلامتی
پوست بزرگ‌ترین عضو بدن است و به تنهایی 15 درصد وزن بدن را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، هنگامی که در اثر سوختگی آسیب می‌بیند، از دست دادن آن قابل توجه میشود مخصوصا وقتی که سلامتی فرد را به خطر بیندازد. کم آبی بدن، همراه با کاهش حجم خون در گردش، می‌تواند منجر به افت فشار خون و شوک هیپوولمیک شود. این دقیقاً از دست دادن سرمی است که از سطوح پوستی ترشح میشود که در سوختگی‌های درجه دو منجر به تاول‌ها میشود.
یکی دیگر از عملکردهای مهم پوست که در صورت سوختگی از کار می‌افتد، اثر محافظتی در برابر عوامل باکتریایی است که در غیاب آن می‌توانند به لایه‌های پوستی عمیقا نفوذ کنند و از کاهش قدرت سیستم ایمنی ناشی از آن بهره ببرند.
چه موقع انواع سوختگی جدی در نظر گرفته می‌شوند؟
انواع سوختگی‌ها جدی در نظر گرفته می‌شوند اگر:
- آنها با آسیب‌های مجاری تنفسی، سایر آسیب‌های بافت نرم و آسیب‌های استخوانی پیچیده شوند.
- سوختگی‌های گسترده در صورت، دست‌ها، پاها، ناحیه مقعدی- تناسلی و مفاصل اصلی، دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش
- استنشاق، انفجار، سوختگی الکتریکی و شیمیایی
- سوختگی درجه III که بیش از 10 درصد از سطح بدن را درگیر می‌کند.
کلام آخر
سوختگی، ضایعات کم و بیش گسترده پوست یا سایر بافت‌های زیرین است. آنها در اثر تماس حرارتی (شعله، مایعات در حال جوش، اجسام جامد داغ یا بخار) و یا در اثر عمل مواد شیمیایی ایجاد می‌شوند. انواع سوختگی بر اساس علت و شدت متفاوت است. ما در این مقاله به بررسی آنها پرداخته‌ایم.
نظرات: