اختلال بلع در بیماران سکته مغزی
اگر بعد از سکته در بلع مشکل دارید به احتمال زیاد، دچار بیماری به نام دیسفاژی هستید. مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای بازیابی توانایی بلع خود انجام دهید و در این مقاله با آنها آشنا خواهید شد. اما در ابتدا، مهم است که بفهمیم چه چیزی باعث این وضعیت و همچنین با سایر عوارضی که ممکن است ایجاد شود آشنا شویم.
چرا بعد از سکته نمی‌توانیم به راحتی غذا را قورت دهیم؟
دیسفاژی وضعیتی است که بر کنترل ماهیچه‌های گلو که مسئول بلع هستند، تأثیر می‌گذارد. انواع مختلفی از دیسفاژی وجود دارد، اما اکثر قربانیان سکته دچار دیسفاژی حلق می‌شوند که ناشی از اثرات عصبی سکته است. وقتی سکته مغزی به بخشی از مغز که ماهیچه‌های گلو را کنترل می‌کند آسیب می‌رساند، مغز دیگر نمی‌تواند سیگنال‌های مناسب را به آن عضلات ارسال کند. همین امر می‌تواند بر توانایی شما برای بلع تأثیر بگذارد. شدت دیسفاژی متفاوت است. برخی از بیماران سکته مغزی در بلع مشکل دارند، در حالی که برخی دیگر اصلا نمی‌توانند غذای خود را قورت دهند. بیمارانی که پس از سکته در بلع مشکل دارند، ممکن است به شکل جایگزینی از تغذیه، مانند غذاهای نرم یا در موارد شدید، به لوله تغذیه نیاز داشته باشند.
خوشبختانه در اکثر بیماران، دیسفاژی اغلب در دو هفته اول پس از سکته بهبود می‌یابد. برای بیمارانی که روند بهبودی در آنها آهسته‌تر است، توانبخشی می‌تواند در به حداکثر رساندن شانس بهبودی طولانی مدت کمک کند. توانبخشی مهم است زیرا اگر دیسفاژی بهبود نیابد ممکن است عوارض جدی ایجاد شود.
عوارض دیسفاژی پس از سکته مغزی
دیسفاژی وضعیتی است که باید بسیار جدی گرفته شود. بیماران مبتلا به دیسفاژی بیشتر در معرض عوارض زیر هستند:
پنومونی آسپیراسیون
تنفس تصادفی در غذا یا مایعات می‌تواند باکتری‌ها را وارد ریه‌ها کند و منجر به پنومونی آسپیراسیون شود.
خفگی
دشواری در بلع خطر خفگی را افزایش می‌دهد که یک رویداد بالقوه تهدید کننده زندگی است. به همین دلیل، هنگام ابتلا به دیسفاژی، به ویژه در حوالی غذا، نظارت دقیق ضروری است.
سوء تغذیه
اختلال بلع، خوردن و آشامیدن را سخت‌تر می‌کند که این مورد می‌تواند منجر به سوء تغذیه و سایر عوارض جانبی مرتبط مانند کاهش وزن ناخواسته، آتروفی عضلانی (به دلیل سوء تغذیه) و کم آبی بدن شود.
مراحل بازیابی توانایی بلع بعد از سکته
خبر خوب این است که بلع مهارتی است که بسیاری از بیماران سکته مغزی می‌توانند از طریق توانبخشی دوباره آن را فعال کنند. در این قسمت چند مرحله وجود دارد که می‌توانید برای بازیابی توانایی خود برای بلع بعد از سکته مغزی انجام دهید:
مرحله 1 با یک آسیب شناس گفتار و زبان کار کنید
آسیب شناس گفتار-زبان فردی است که در اختلالات گفتاری، از جمله مشکلات بلع مانند دیسفاژی تخصص دارد. اگرچه بلع شامل صحبت کردن نمی‌شود، اما به دلیل درگیر شدن ماهیچه‌های دهان در دسته صحبت کردن طبقه‌بندی میشود. آسیب شناس گفتار می‌تواند وضعیت فردی شما را ارزیابی کند و یک برنامه توانبخشی برای شما طراحی کند.
مرحله 2 تمرینات بلع را انجام دهید
گفتار درمانگر به بیماران سکته مغزی کمک می‌کند تا دوباره صحبت کنند. این احتمال وجود دارد که آسیب شناس گفتار و زبان شما تمرینات بلع را با شما انجام دهد. انجام مکرر تمرینات بلع باعث تحریک نوروپلاستیسیته و تشکیل شبکه‌های عصبی جدید در مغز میشود. این مسیرهای عصبی ذهن را دوباره به ماهیچه‌ها متصل می‌کنند و به شما این امکان را می‌دهند که کنترل توانایی بلع خود را دوباره به دست آورید. از آسیب شناس گفتار زبان خود بخواهید چند تمرین بلع را که می‌توانید در خانه انجام دهید به شما ارائه دهد.
مرحله 3 تحریک الکتریکی را در نظر بگیرید
اکثر بیماران با تحریک الکتریکی برای توانبخشی سکته مغزی آشنا هستند. اما در زمینه بهبود تحرک پا یا بازو، تحریک الکتریکی می‌تواند به انواع توانبخشی حرکتی، از جمله دیسفاژی و سایر مهارت‌های حرکتی دهان کمک کند. با اعمال پالس‌های الکتریکی ملایم به عضلات گلو کار می‌کند. استفاده از تحریک الکتریکی همراه با تمرینات توانبخشی می‌تواند به بهبود نتایج شما کمک کند.
بهبود ایمنی اختلال بلع در بیماران سکته مغزی
در اینجا چند نکته برای بهبود ایمنی شما با دیسفاژی وجود دارد:
- غذاهای نرم بخورید زیرا جویدن آنها راحت‌تر است.
- مایعات غلیظ بنوشید؛ آنها آهسته‌تر از مایعات رقیق حرکت می‌کنند و خطر خفگی را کاهش می‌دهند.
- هنگام غذا خوردن صاف بنشینید و هرگز هنگام غذا خوردن دراز نکشید.
- آهسته غذا بخورید این امر به میزان قابل توجهی خطر خفگی را کاهش می‌دهد.
- از غذاهای با قوام متفاوت، مانند سوپ غلیظ اجتناب کنید.
این نکات می‌تواند به بهبود ایمنی شما در ادامه توانبخشی سکته مغزی کمک کند.
دیسفاژی بعد از سکته چقدر طول می‌کشد؟
مطالعات نشان می‌دهد که اکثر بیماران مبتلا به دیسفاژی در عرض دو هفته بهبود می‌یابند. با این حال، هر سکته مغزی متفاوت است و بنابراین روش هر بهبودی با دیگری تفاوت خواهد داشت. گاهی اوقات دیسفاژی به خودی خود از بین می‌رود، که به آن، پدیده‌ای به نام بهبودی خود به خودی نیز می‌گویند. سکته مغزی جزئی شانس بیشتری برای بهبودی خود به خودی دارد. سکته‌های مغزی شدیدتر به طور کلی منجر به دیسفاژی مداوم میشود. اگر دیسفاژی شدید باشد، برای ماه اول نیاز به لوله تغذیه است. اگرچه زمان بهبودی شما از سکته برای شما منحصر به فرد خواهد بود، اما واضح است که پیروی از یک برنامه توانبخشی ثابت بهترین شانس را برای بهبودی فراهم می‌کند.
بلع درمانی در منزل چگونه است؟
بلع درمانی بعد از سکته مغزی را می‌توانید با کمک افراد متخصص از جمله پرستاران با تجربه، گفتار درمانگر‌ها و سایر افراد متخصص در این زمینه در منزل درمان کنید. یکی از خدمات مرکز پزشکی و پرستاری مهر درمان، خدمات بلع درمانی در منزل است. برای استفاده از این خدمات می‌توانید فرم مربوطه را در سایت تکمیل کنید تا ما با شما تماس بگیریم و یا این که با شماره تلفن‌های 09058008006، 09053003006، 02143000830 با ما در تماس باشید.
روند درمان برای بیماران سکته مغزی مبتلا به دیسفاژی
برخی از بیماران می‌توانند به طور کامل از دیسفاژی خود بهبود یابند، به خصوص اگر سکته مغزی خفیف باشد. سایر بیماران ممکن است به لوله تغذیه نیاز داشته باشند. به طور کلی روند درمان دیسفاژی یا مشکلات بلع بعد از سکته مغزی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. همچنین توانایی فردی برای بهبودی نیز بستگی دارد.
نظرات: