بیماریهای شایع سالمندان
این مقاله توسط پزشکان متخصص مهر درمان بازبینی و تایید شده است .
بیماران مسن شکایات پیچیدهای دارند که شامل بیش از یک سیستم اندام میشود. مثلا: در یک فرد مسن، شکایاتی مانند دیابت، فشار خون، نارسایی قلبی، زوال عقل همه با هم قابل مشاهده است. به علاوه برخی از بیماریها فقط در سنین بالا دیده میشوند. اما حتی زمانی که مشکلی وجود ندارد، عملکردها در بدن افراد مسن بدتر میشوند. به عنوان مثال، بینایی از نظر فیزیولوژیکی افت میکند و گردش خون از نظر فیزیولوژیکی کاهش مییابد. به همین جهت بیماریهای شایع سالمندان جزو مهم ترین دلایل استفاده از خدمات مراقب و کمک پرستار در منزل هستند.
تحلیل استخوان – پوکی استخوان چیست؟
تحلیل استخوان به دلیل کاهش نسبت کلسیم در استخوان ایجاد میشود. در این بیماری که کاملاً شایع است، مقاومت استخوانها در برابر ضربه کاهش مییابد.
علائم پوکی استخوان چیست؟
علائم پوکی استخوان عبارتند از:
- کمر درد
- گردن درد
- شکستگی در مچ دست و ستون فقرات در اثر ضربات جزئی
- بدشکلی در بدن
- کوتاه شدن قد
- ضعف در حرکت کردن
آیا امکان کاهش تحلیل استخوان وجود دارد؟
مقدار مشخصی از پوکی استخوان در همه افراد با افزایش سن رخ میدهد، اما برخی از عوامل باعث میشوند که پوکی استخوان در برخی افراد به بیماری تبدیل شود. بنابراین، آیا میتوان پوکی استخوان را کاهش داد؟ چه چیزی برای پوکی استخوان مفید است؟ در اینجا پاسخ به این سؤالات آمده است:
- غذاهای غنی از کلسیم باید از سنین پایین مصرف شوند.
- صرف نظر از سن، مقدار کمی ورزش باید انجام شود.
- باید از اشعه خورشید بهره برد، پوست را در معرض آفتاب قرار داد به شرطی که شدت آن زیاد نباشد.
- فعالیتهای بدنی مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پلهها، انجام شود.
- از استعمال دخانیات و مصرف بیش از حد الکل که بر تحلیل استخوان تأثیر میگذارد، خودداری کنید.
- با بلند کردن وزنههای سبک، استخوانها را تقویت کنید.
آیا میتوان پوکی استخوان را درمان کرد؟
جایگزینی کاهش توده استخوانی در پوکی استخوان دشوار است، اما میتوان تحلیل استخوان را کاهش داد. با درمان جایگزینی هورمونی و مکملهای کلسیم، از دست دادن استخوانهای لگن و ستون فقرات کاهش مییابد و سرعت ذوب آن کاهش مییابد. علاوه بر این، ورزش منظم زمانی که به عنوان بخشی از درمان اعمال شود، به درمان کمک میکند.
کمک به سالمندان مبتلا به پوکی استخوان
اگر سالمند شما از پوکی استخوان رنج میبرد، به احتمال زیاد نگرانیهای زیادی درمورد رفتوآمد وی به مطب پزشک یا احتمال افتادن وی دارید. به همین علت میتوانید از خدمات پزشکی در منزل استفاده کنید.
فشار خون
مشکل فشار خون یک بیماری شایع در سنین بالا است. تشخیص فشار خون بالا با اندازهگیری فشار خون فرد انجام میشود. فشار خون بالا و پایین نشان میدهد که فرد مشکل فشار خون دارد. برخی از افراد از فشار خون پایین و برخی دیگر از فشار خون بالا شکایت دارند. گاهی اوقات ممکن است فرد به دلیل برخی عوامل خارجی یا موقعیتهای آنی فشار خون پایین را تجربه کند، این طبیعی است. با این حال، فشار خون پایین یا بالا به صورت مداوم بر کیفیت زندگی فرد تأثیر میگذارد. درمان فشار خون با تغییر سبک زندگی و داروهای فشار خون ارائه میشود.
فشار خون چیست؟
فشار خون بالا یا پرفشاری خون، به این معنی که افزایش فشار وارد شده به وریدها در جریان خون، در صورت عدم پیشگیری میتواند منجر به مشکلات زیادی شود.
چه چیزی باعث افزایش فشار خون میشود؟
اگرچه علت دقیق فشار خون بالا مشخص نیست، اما میتوان گفت عواملی مانند خوردن غذاهای چرب، ورزش نکردن، اضافه وزن، سیگار کشیدن و خوردن غذاهای پر نمک در افزایش فشار خون نقش دارند. به طور کلی علت فشار خون بالا در بیماران، بیماری خاصی نیست. در حالی که این بیماری که شامل گروهی از ۹۰ تا ۹۵ درصد است، فشار خون ضروری نامیده میشود؛ در حالی که وضعیتی که به دلایلی یا بیماری دیگری افزایش مییابد و ۵ تا ۱۰ درصد را شامل میشود، فشار خون ثانویه نامیده میشود.
فشار خون پایین
فشار خون پایین، درست مانند فشار خون بالا، اختلالی است که کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار میدهد. از آنجایی که برخی افراد به طور مداوم فشار خون پایینی دارند، برای آنها ناراحتی ایجاد نمیکند، اما کاهش ناگهانی فشار خون میتواند عواقب منفی داشته باشد. به طور خلاصه، هر فشار خون پایین نشان دهنده یک مشکل سلامتی نیست.
چرا فشار خون، پایین میآید؟
عوامل زیادی در میان علل فشار خون پایین وجود دارد. به عنوان مثال:
- تغذیه کافی نیست.
- مصرف ناکافی مایعات
- عوارض جانبی داروهای مصرفی
- بیماریهای قلبی مانند مشکل دریچه قلب، نارسایی قلبی
- کم خونی
- بیماریهای هورمونی
علائم فشار خون پایین چیست؟
- سرگیجه
- ضعف
- عدم تمرکز
- غش کردن
- احساس تشنگی
- حالت تهوع
- عرق سرد
- تسریع در تنفس وجود دارد.
روماتیسم
آرتریت روماتوئید که به عنوان روماتیسم شناخته میشود، به عنوان یک بیماری مفصلی دردناک تعریف میشود که در ماهیچهها و اسکلتهایی که سیستم حرکتی بدن را تأمین میکنند، رخ میدهد. روماتیسم مفاصل، روماتیسم کمر و روماتیسم دست در بسیاری از افراد به ویژه در افراد مسن بسیار شایع است.
روماتولوژی چیست؟
روماتولوژی شاخهای از علم است که به بیماریهای روماتیسمی میپردازد. تخصص روماتولوژی که زیرشاخهای از بیماریهای داخلی است به آموزش جزئی روماتولوژی ۳ ساله در کنار آموزش تخصصی بیماریهای داخلی ۴ ساله نیاز دارد.
علائم روماتیسم چیست؟
- ضعف در عضلات
- درد مفاصل
- بثورات پوستی
- دهان خشک
- سفتی مفاصل در صبح
- حساسیت به آفتاب، زخمهای پوستی
- ضعف
- غدد زیر جلدی
- کاهش بینایی، قرمزی چشم
- تب بالا طولانی مدت
روماتیسم قلبی چیست؟
این یک بیماری دریچه قلب است که در نتیجه عفونت دستگاه تنفسی ناشی از باکتری به نام استرپتوکوک ایجاد میشود. علائم روماتیسم قلبی که نه تنها در افراد مسن بلکه در کودکان و جوانان نیز دیده میشود، شامل سرفه خشک، تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، کبودی، درد قفسه سینه است.
رماتیسم چگونه درمان میشود؟
اگرچه سعی میشود درمان روماتیسم با دارو ارائه شود، اما نمیتوان به موفقیت کامل دست یافت. افرادی که شکایات روماتیسمی دارند، میتوانند با توجه به راهنمایی پزشک خود علاوه بر دارودرمانی از حمایت فیزیوتراپی بهرهمند شوند.
سرگیجه
سرگیجه که به معنای بازگشت از لاتین است، تشخیصی است که برای افراد مبتلا به سرگیجه استفاده میشود که در جامعه بسیار شایع است و یک علامت است نه یک بیماری! بیماریهایی که باعث سرگیجه میشوند، عبارتند از: بیماریهای گوش میانی، بیماریهای گوش داخلی، بیماریهای قلبی عروقی، اختلالات میگرن، بیماریهای دوران سالمندی، کلسیفیکاسیون گردن و اختلالات روانی.
علل سرگیجه چیست؟
علل سرگیجه عبارتند از بیماری منیر، شرایط مرتبط با وضعیت بدن که منجر به سرگیجه ناگهانی میشود، عبارتند از: التهاب گوش داخلی، تومورهای عصبی آکوستیک، میگرن، عوارض جانبی داروها، اختلالات تعادل بینایی، تومور صوتی، استرس، سوء تغذیه، مصرف بیش از حد سیگار و الکل.
سرگیجه چگونه درمان میشود؟
درمان سرگیجه در کلینیک گوش و حلق و بینی انجام میشود. توانبخشی دهلیزی که شاخهای از بخش توانبخشی و فیزیوتراپی است که به درمان سرگیجه میپردازد. در درمان سرگیجه به غیر از توانبخشی دهلیزی از مکمل دارویی نیز استفاده میشود.
قند (دیابت)
دیابت که در اصطلاح عامیانه دیابت شیرین نامیده میشود، بیماری است که در نتیجه تولید ناکافی و بیاثر انسولین در لوزالمعده یا مقاومت در برابر انسولین در بافتها رخ میدهد. قند خون بالا (هیپرگلیسمی) که معمولاً به آن قند بالا میگویند، به اندازه قند پایین، (هیپوگلیسمی) اهمیت دارد.
علائم دیابت چیست؟
معمولاً بیماران دیابتی علائم زیر را نشان میدهند:
- افزایش اشتها و پرخوری
- میل به نوشیدن زیاد آب
- تکرر ادرار
- حالت خستگی مداوم
- خشکی و خارش پوست
- احساس سستی
- سوزن سوزن شدن در دستها و پاها
- تاری دید
- بهبود دشوار زخمهای باز
انواع دیابت
دیابت نوع ۱
مشکل در دیابت نوع ۱ که قبل از رسیدن به سن ۲۰ سالگی بروز میکند، به دلیل ناتوانی بدن در تولید انسولین کافی است. حدود ۱۵ درصد از دیابتیها، دیابت نوع ۱ دارند. در دیابت نوع ۱، علائم دیابت در مدت کوتاهی ظاهر میشود.
دیابت نوع ۲
در دیابت نوع ۲ که شایعترین نوع است، مشکل کمبود انسولین نیست، بلکه بیاثر بودن آن است. در این بیماری که عموماً در بیماران با مشکلات وزنی دیده میشود، تغذیه منظم و ورزش ضروری است.
دیابت بارداری
این یک نوع دیابت است که در دوران بارداری در افرادی که قبل از بارداری مشکل دیابت نداشتند، رخ میدهد. اگرچه دیابت بارداری که معمولاً در هفته ۲۴ بارداری رخ میدهد و در پایان بارداری به پایان میرسد، به دلیل ترشح هورمون رخ میدهد، اما ممکن است در آینده احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در این افراد وجود داشته باشد.
دیابت چگونه درمان میشود؟
هدف از درمان دیابت تنظیم قند خون است. درمان دیابت تنها بر اساس یک راه حل ساخته نمیشود. درمان بیماری با رژیم غذایی سالم، تحت نظر پزشک و ورزش به گونهای که برای کنترل قند خون و مصرف انسولین فراهم میشود.
کلسترول
کلسترول در ساختار سلولی که به تولید هورمونها و انرژی کمک میکند، هم توسط بدن ما تولید میشود و هم از غذاهایی که مصرف میکنیم، تأمین میشود. در صورتی که کلسترول بالا باشد، باعث بسیاری از بیماریها میشود.
انواع کلسترول
دو نوع کلسترول اصلی وجود دارد، کلسترول HDL (کلسترول خوب) و کلسترول LDL (کلسترول بد). جدای از اینها، کلسترول VLDL (لیپوپروتئینهای با چگالی بسیار کم)، LDL (پروتئین با چگالی متوسط) وتری گلیسیرید نیز از مواد چرب موجود در خون هستند.
کلسترول LDL چگونه است؟
کلسترول LDLt کلسترول را در بدن به بافتها و اندامهای مختلف حمل میکند. با این حال، زمانی که کلسترول LDL در بدن بیش از حد لازم باشد، این مقادیر اضافی خود را در جریان خون نشان میدهند. کلسترول LDL بالا که به مرور زمان به شکل ذرات ریز در دیواره عروق تشکیل پلاک میدهد، عواقب بدی مانند سکته، دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی را به همراه دارد. سطح کلسترول LDL در یک فرد سالم باید کمتر از ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.
کلسترول HDL چگونه است؟
کلسترول HDL علاوه بر اینکه کلسترول موجود در بافتهای بدن را به کبد میرساند، ساختارهای LDL را نیز که در جریان گردش خون بر روی دیواره عروق جمع شده و باعث سفتی میشوند، پاکسازی میکند. با توجه به این وظیفه، کلسترول HDL پایین به اندازه کلسترول LDL بالا نامطلوب است. سطح کلسترول HDL که از نظر این عملکرد به آن کلسترول خوب میگویند، در مردان باید بالای ۵۰ میلی گرم در دسی لیتر و در زنان بالای ۶۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.
علائم کلسترول بالا
کلسترول بالا به این معنی است که کلسترول بد (LDL) بیش از حد در خون وجود دارد. اگرچه علائم کلسترول بالا به طور مستقیم خود را نشان نمیدهد، اما در افراد مبتلا به کلسترول بسیار بالا، تاول و لک در سطح پوست، ضعف، انسداد عروق، سکته مغزی، احساس سوزش در پاها، بهبود دشوار زخمها، قفسه سینه، کمر و پا درد، از دست دادن اشتها دیده میشود.
چه چیزی برای کلسترول مفید است و چه چیزی کلسترول را کاهش میدهد؟
ورزش کردن، خوردن یک رژیم غذایی سالم و اجتناب از مصرف الکل و سیگار کشیدن برای کلسترول مفید است. غذاهای حاوی چربی اشباع کم از جمله غذاهایی هستند که باعث کاهش کلسترول میشوند. غذاهای سبوس دار، میوهها و سبزیجات، گوشت سفید، لبنیات کم چرب، روغنهای گیاهی از جمله غذاهایی هستند که افرادی که رژیم کلسترول دارند باید مصرف کنند.
فشار چشم
ناتوانی مایع در تغذیه بافتهای چشم برای تخلیه به دلیل انسداد کانالها باعث افزایش فشار داخل چشم میشود. گلوکوم یا آب سیاه به بروز اختلال بینایی در اثر آسیب به اعصاب بینایی در نتیجه افزایش فشار داخل چشم گفته میشود.
علائم فشار چشم چیست؟
- درد شدید چشم که بیشتر هنگام تماشای تلویزیون یا نگاه کردن به هر صفحه نمایش ظاهر میشود.
- سردردهای ناشی از درد چشم
- تاری دید هر از گاهی
- نوسان در بینایی
- دیدن حلقههای اطراف چراغها
عواملی که خطر فشار چشم را افزایش میدهند، عبارتند از :
- عوامل ژنتیکی
- دیابت
- بالای ۴۰ سال بودن
- اختلال نزدیک بینی بالا
- اختلال دوربینی بالا
- میگرن
- التهاب چشم (یووئیت)
- استفاده از داروهای کورتیزون
- انسداد عروق شبکیه
- کم خونی
درمان فشار چشم
درمان فشار چشم به سه روش مختلف اعمال میشود. اینها درمان دارویی، درمان جراحی و درمان لیزری هستند.
درمان دارویی: در درمان دارویی معمولاً به بیمار قطره داده میشود. بیمار باید طبق دستور پزشک از این قطره بدون وقفه استفاده کند. اگر درمان دارویی کافی نباشد، از روشهای درمانی دیگر استفاده میشود.
لیزر درمانی: این روش درمانی که با بیحسی موضعی انجام میشود، برای بیمارانی که به درمان دارویی پاسخ نمیدهند و فشار چشم آنها خیلی بالا نیست، اعمال میشود. اثر لیزر درمانی ۲-۳ سال باقی میماند.
درمان جراحیک: اگر درمان دارویی و لیزر درمانی جواب نداد و آسیب به اعصاب بینایی به تدریج افزایش یابد، درمان جراحی اعمال میشود. جراحی که با بیحسی موضعی انجام میشود، سلولهای عصبی مرده را باز نمیگرداند، بلکه تضمین میکند که سلولها بیشتر آسیب نبینند.
فلج
سکته مغزی، زمانی رخ میدهد که یکی از رگهای تغذیهکننده مغز مسدود شود یا خونریزی کند. با توجه به نوع سکته مغزی، این بیماری به دو دسته، سکته مغزی ایسکمیک (انسداد عروق تغذیهکننده مغز) و سکته هموراژیک (خونریزی با پاره شدن عروق مغز) تقسیم میشود.
علل فلج (سکته مغزی) چیست؟
اگرچه عوامل ژنتیکی در علل سکته مغزی نقش دارند، بیماریهایی که در سنین بالا دیده میشوند (فشار خون، نارسایی کلیه، دیابت)، سیگار کشیدن زیاد، بینظمی ضربان قلب، چاقی و بالا رفتن سن را میتوان از علل سکته مغزی برشمرد.
علائم سکته مغزی چیست؟
- در یک طرف بدن یا هر دو طرف، بی حسی و ضعف ایجاد میشود.
- فرد بی دلیل به زمین میخورد.
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- مشکل در صحبت کردن و درک
- مشکل در بلع
- سردردهای شدید و ناگهانی
بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار به بیاختیاری و ادرار نابهنگام غیر ارادی گفته میشود.
دلایل بیاختیاری ادرار چیست؟
- علل ارثی
- یبوست
- پرتودرمانی فشرده در رحم
- الکل زیاد و اعتیاد به الکل
- اضافه وزن داشتن
- تغییرات هورمونی در دوران یائسگی
- زایمانهای مشکل ساز
- عفونتهای واژن
- عفونتهای دستگاه ادراری
- مشکلات ارثی
- بالا رفتن سن
- سنگهای ادراری
- بیماریهایی مانند آلزایمر که بر عملکرد مغز تأثیر میگذارد.
- دیابت غیر قابل کنترل
- شلکنندههای عضلانی، دیورتیکها، آرام بخشها و غیره.
- بزرگ شدن پروستات
بی اختیاری ادرار چگونه درمان میشود؟
درمان بیاختیاری ادرار را میتوان هم به صورت جراحی و هم به صورت غیرجراحی اعمال کرد.
درمانهای جراحی: عملهای جراحی به ویژه در بیاختیاری استرسی ادرار اعمال میشود.
داروها: داروهای خوراکی میتوانند مؤثر باشند، به ویژه در بیاختیاری ادرار فوری.
عادات تنظیمی: سعی میشود برخی از عواملی که ممکن است باعث بیاختیاری ادرار شوند (یبوست، چاقی، مصرف زیاد الکل و… ) اصلاح شوند.
تمرینات کگل: اینها، تمرینات سادهای هستند که برای تقویت عضلات بین مثانه و مجرای ادرار اعمال میشوند. این تمرینات که میتوانند در هر مکانی و در هر زمان انجام شوند، برای تقویت عضلات اعمال میشوند.
آلزایمر
آلزایمر یک بیماری است که بر حافظه، تفکر و بخشهای زبانی مغز تأثیر میگذارد. افرادی که در مراحل پیشرفته بیماری آلزایمر، شایعترین نوع زوال عقل هستند، قادر به انجام فعالیتهای روزانه خود نیستند.
علل بیماری آلزایمر
اگرچه علت بیماری آلزایمر به طور دقیق مشخص نیست، اما عوامل ارثی، مرگ سلولهای مغزی و بدتر شدن پیش رونده انتقال عصبی را میتوان در میان علل این بیماری نشان داد.
علائم بیماری آلزایمر چیست؟
- تکرار کردن سؤالات و جملات یکسان
- آنقدر فراموشکار بودن که بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد.
- داشتن مشکل در حل مشکلات یا برنامهریزی
- ناتوانی در انجام بیشتر کارهایی که فرد میتواند در زندگی روزمره خود انجام دهد.
- فراموشی تاریخها
- مشکل با مفهوم مسیر و جهت
- مشکل پیدا کردن کلمات
- به یاد آوردن تاریخهای قدیمی بدون یادآوری تاریخ اخیر
- مشکل در تفکر عملی
- مشکل در تصمیمگیری حتی در مورد سادهترین مسائل
- بی خبر بودن از محیط، مکان و لحظه
- کنارهگیری از کار یا فعالیتهای اجتماعی
- شروع به مشکلاتی که قبلاً دیده نشده بود، مانند مشکل در صحبت کردن یا نوشتن
- تغییر در خلق و خو و ویژگیهای شخصیتی
آلزایمر چگونه تشخیص داده میشود؟
اول از همه، فرد و بستگانش که علائم ذکر شده در بالا را دارند باید با پزشک صحبت کنند. پس از معاینات روانپزشکی و عصبی، اطلاعات واضحتری در مورد وضعیت بیماری فرد داده میشود.
آلزایمر چگونه درمان میشود؟
هیچ درمان قطعی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. این بیماری را نمیتوان با درمان متوقف کرد، اما میتوان پیشرفت آن را کاهش داد. نکته مهم در مورد این بیماری تشخیص به موقع است. هدف اولیه درمان آلزایمر بهبود کیفیت زندگی بیمار است. مهمترین نکته در این بیماری نگرش نزدیکان بیمار و ارتباطی است که با بیمار برقرار میکنند.
چگونه از سالمندان خود مراقبت کنیم؟
تقریبا تمامی سالمندان حداقل یک یا دو مورد از بیماریهای شایع سالمندان رنج میبرند و این مسئله باعث نگرانی افراد خانواده میشود. علاوه بر آن مراقبت از بیماران سالمند یکی از چالشهای اساسی خانواده است و بسیاری از خانوادهها نیازمند دریافت کمک خارج از خانه برای سالمند خود هستند.
مرکز مهر درمان به جهت کمک به سالمندان و رفاه حال خانواده آنها خدمات پزشکی، پرستاری و کمک پرستاری در منزل را ارئه میدهد و آماده خدمترسانی به شما عزیزان است. جهت دریافت خدمات پزشکی در منزل میتوانید از طریق بخش تماس با ما اقدام کرده و نیاز خود را با کارشناسان ما در جریان بگذارید.
نظرات: