درمان زخم بستر در سالمندان
آسیب‌های فشاری که به آنها زخم بستر گفته میشود، زخم‌هایی هستند که در اثر فشار و پارگی در پوست و بافت‌های زیر جلدی واقع در برجستگی‌های استخوانی در هر قسمت از بدن ما ایجاد می‌شوند. زخم بستر در افراد کم‌تحرک بیشتر شایع است. این افراد ممکن است بیماران فلج و بستری باشند، به هر دلیلی بیهوش و یا تحت درمان باشند. همین مسئله باعث شده است که زخم بستر در سالمندان بسیار شایع باشد. درمان زخم بستر در سالمندان شامل کاهش فشار زخم، تغییر موقعیت، افزایش حرکت، استفاده از شوینده مناسب، رعایت نظافت و.. است. درمان زخم بستر در سالمندان دارای نکات ظریفی است که در ادامه برای شما توضیح خواهیم داد.
راه‌های پیشگیری از زخم بستر در سالمندان
سالمندان گروه پرخطر با زخم بستر احتمالی باید به‌دقت تحت‌نظر قرار گیرند و با مشاهده مداوم مناطقی که احتمال ایجاد زخم وجود دارد، محافظت شوند. در این مرحله، موقعیت سالمند را هر دو ساعت تغییر دهید تا همواره پوست آنها روی تشک نباشد. برای بیمارانی که می‌توانند، بنشینند اما نمی‌توانند بایستند، زمان نشستن نباید بیش از ۴۵ دقیقه باشد. در بیماران بستری، سر بیمار را نباید بیش از ۳۰ درجه به حالت عمودی نگه داشت، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد. در بیماران بستری در صورت امکان، تخت بیمار باید از تخت‌هایی با خاصیت کاهش فشار انتخاب شود. پوشش‌های چندلایه نباید زیر بیمار قرار داده شود، این پوشش‌ها نباید مصنوعی باشند و باعث تعریق بیمار نشوند. عدم وجود چین‌وچروک در پوشش‌ها جزئیاتی است که نباید از آن غافل شد.
برای نظارت به چنین مواردی و جلوگیری از ایجاد زخم بستر که یکی از شایع ترین عوارض ناشی از بستری شدن است، می‌توانید از خدمات اعزام مراقب در بیمارستان و منزل استفاده کنید.
درمان زخم بستر در سالمندان
زخم بستر می‌تواند در هر ناحیه‌ای که با تخت تماس پیدا کند، به خصوص در نقاط برجستگی استخوانی، ایجاد شود. بیشتر در دنبالچه، باسن، پاشنه پا، کتف، تیغه‌های شانه، سر و برجستگی‌های استخوانی بالای مچ پا دیده میشود.
هنگام تمیزکردن بدن سالمند باید از مواد شوینده مناسب با pH پوست استفاده شود، مهم است که بدون اسکراب یا ماساژ تمیز شود. با استفاده از مرطوب‌کننده‌هایی که پوست را مرطوب نگه می‌دارند، می‌توان از پارگی و زخم شدن پوست جلوگیری کرد. در حالی که وضعیت بیمار روی تخت مشخص میشود، باید با استفاده از رابط‌هایی مانند بالش از سرخوردن بیمار به سمت پا‌ها، از تماس پاشنه‌ها و هرگونه برآمدگی استخوانی با تخت جلوگیری کرد.
کاهش فشار زخم بستر
اولین قدم در درمان زخم بستر، کاهش فشار و اصطکاک است که باعث ایجاد زخم میشود. استراتژی‌ها عبارت‌اند از:
تغییر موقعیت
اگر زخم بستر وجود دارد، مرتباً موقعیت خود را تغییر دهید، دفعات تغییر موقعیت بیمار به وضعیت و کیفیت سطحی که روی آن قرار دارید بستگی دارد. در صورتی که معمولاً از ویلچر استفاده می‌کنید، سعی کنید بار را هر ۱۵ دقیقه یکبار تغییر دهید و هر یک ساعت موقعیت را تغییر دهید. اگر فرد بیمار دائماً در رختخواب است، هر دو ساعت یکبار وضعیت بیمار را تغییر دهید. اگر بنا به هر علتی توانایی این کار را ندارید بهتر است از یک مراقب و پرستار سالمند کمک بگیرید.
برای کسب اطلاعات بیشتر این بخش را مطالعه فرمایید: پرستار سالمند
استفاده از سطوح نگهدارنده
از تشک‌ها، کوسن‌ها و بالش‌های مخصوص برای کمک به شما در دراز کشیدن یا نشستن به‌گونه‌ای استفاده کنید که از پوست آسیب‌پذیر محافظت کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر این مقاله را مطالعه فرمایید: بهترین تشک برای زخم بستر
تمیزکردن و پانسمان زخم‌ها
مراقبت و درمان زخم بستر بستگی به عمق زخم دارد. به طور کلی، فرایند تمیزکردن و پانسمان زخم شامل موارد زیر است:
تمیزکردن؛ اگر آسیب وارد شده به پوست زیاد نباشد، باید به آرامی تمیز، شسته و خشک شود. زخم‌های باز باید با هر بار تعویض لباس با آب یا آب نمک تمیز شوند.
گذاشتن باند؛ بانداژ، زخم را مرطوب نگه می‌دارد و بهبود را تسریع می‌کند. همچنین سدی در برابر عفونت ایجاد می‌کند و ناحیه اطراف زخم را خشک نگه می‌دارد.
برداشتن بافت‌های آسیب‌دیده؛ برای اینکه زخم‌ها به‌خوبی بهبود یابند، باید عاری از بافت آسیب‌دیده، مرده یا عفونی باشند. برای برداشتن بافت آسیب‌دیده چندین روش لازم است، برای این کار باید از پزشک خود کمک بگیرید.
برای کسب اطلاعات بیشتر این مقاله را مطالعه فرمایید: پانسمان زخم بستر در منزل
داروهای زخم بستر برای سالمندان
داروهای مناسب برای زخم بستر در سالمندان شامل موارد زیر است:
استفاده از دارو‌ها برای کنترل درد؛ برخی از دارو‌ها در کاهش درد مؤثر هستند، برای اطلاع از این دارو‌ها باید با پزشک خود مشورت کنید. این نوع دارو‌ها می‌توانند قبل یا بعد از مراقبت از زخم بسیار مفید باشند.
دارو‌هایی که با عفونت مبارزه می‌کنند؛ زخم‌های عفونی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند را می‌توان با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خاصی درمان کرد. انتخاب یک رژیم غذایی سالم و تغذیه خوب می‌تواند بهبود زخم را تسریع کند.
جراحی
در شرایطی که همه روش‌های دیگر درمان زخم مؤثر نیستند و زخم‌های بزرگی که نمی‌توانند بهبود یابند، بدتر می‌شوند؛ در این شرایط ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. اگر روند مراقبت از سالمندان مخصوصا آنهایی که مشکل حرکتی دارند به درستی انجام شود با چنین مشکلاتی مواجه نخواهند شد.
پانسمان مراقبت از زخم بستر
یک پانسمان توسط پزشک، پرستار، مراقب و یا بیمار برای کمک به بهبود زخم، جلوگیری از عفونت یا سایر مشکلات مانند عوارض استفاده میشود. پانسمان‌های زخم طوری طراحی شده‌اند که مستقیماً با زخم تماس پیدا کنند. این پانسمان بسته به نوع، شدت و محل زخم، اهداف مختلفی را انجام می‌دهد. علاوه بر اینکه مهم‌ترین عملکرد، کاهش خطر عفونت است، به توقف خونریزی، تشکیل لخته و شروع سایر فرایندهای درمانی نیز کمک می‌کند.
پانسمان هیدروکلوئیدی برای سوختگی‌ها، زخم‌های خفیف تا متوسط، زخم‌های نکروزه، زخم‌های فشاری و زخم‌های وریدی استفاده میشود.
پانسمان‌های هیدروژل برای زخم‌های بسیار دردناک، مایع و نکروزه، زخم‌های فشاری، سوختگی‌های درجه‌دو یا بالاتر و زخم‌های دارای عفونت استفاده میشود.
پانسمان آلژینات برای تخلیه متوسط تا زیاد زخم، زخم‌های وریدی، زخم‌های سطح ۳ یا ۵ استفاده میشود.
پانسمان زخم کلاژن را می‌توان برای زخم بستر، زخم، زخم‌های مزمن، زخم‌های جراحی، سوختگی‌های درجه‌دو یا بالاتر و زخم‌های سطح بزرگ استفاده کرد.
چه عواملی مانع از بهبود سریع‌تر زخم بستر یا زخم فشاری میشود؟
- بافت مرده (نکروز): بافت‌های مرده و مواد خارجی بر روند بهبودی تأثیر می‌گذارند.
- عفونت: زخم‌های باز می‌توانند در نتیجه عفونت باکتریایی ایجاد شوند، بدن سعی می‌کند به جای التیام زخم با عفونت مقابله کند.
- خونریزی: خونریزی مداوم لایه‌های زخم را از هم جدا نگه می‌دارد و از بهم پیوستن آنها جلوگیری می‌کند.
- آسیب مکانیکی: به‌عنوان‌مثال، یک بیمار ناپایدار و بسته به تخت در معرض خطر فشار و اصطکاک ثابت است.
- رژیم غذایی: انتخاب غذا‌های فاقد مواد مغذی می‌تواند ناحیه آسیب‌دیده را از مواد مغذی مؤثر در بهبود زخم محروم کند، مانند ویتامین C، روی و پروتئین.
- شرایط پزشکی: دیابت، کم‌خونی و برخی بیماری‌های عروقی که جریان خون را در آن ناحیه محدود می‌کنند یا اختلالاتی که بر سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند، می‌توانند بهبود زخم را به تأخیر بیندازند.
- سن بالا: بهبود زخم بستر یا زخم فشاری در افراد مسن ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد. به همین جهت رسیدگی به سالمندان از اهمیت زیادی برخوردار است.
- دارو‌ها: دارو‌ها یا درمان‌هایی که برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌شوند، می‌توانند بر روند بهبودی بدن تأثیر بگذارند.
- استعمال دخانیات: استعمال دخانیات در بهبودی اختلال ایجاد می‌کند و خطر عوارض را افزایش می‌دهد.
- ورید‌های واریسی: گردش خون محدود و تورم می‌تواند باعث ازبین‌رفتن پوست و زخم دائمی شود.
- خشکی: زخم‌هایی که در تماس با هوا هستند (مانند زخم‌های پا) احتمال بهبودی کمتری دارند. سلول‌های مختلف درگیر در درمان، مانند سلول‌های پوست و سلول‌های ایمنی، به محیط مرطوب نیاز دارند.
تمامی موارد گفته شده باید در روند مراقبت از سالمندان در نظر گرفته شود تا احتمال ابتلا به زخم بستر را کاهش دهد. به خصوص سالمندانی که با تجهیزات پزشکی خاصی زندگی می‌کنند و نیاز به خدمات پرستاری دارند باید توسط فردی آموزش دیده و مجرب تحت نظارت باشند.
آیا زخم‌های زخم بستر سالمندان در تماس با هوا سریع‌تر بهبود می‌یابند؟
اکثر والدین و پرستاران یک رویکرد قدیمی برای درمان زخم دارند؛ آن را تمیز کنید، خونریزی را متوقف کنید و سپس اجازه می‌دهند تا کمی هوا بخورد. همانطور که در منابع پزشکی توضیح داده شده است، هدف از این رویکرد کاهش احتمال عفونت و تسریع روند بهبودی است. اما با گذشت سال‌ها متوجه شدند، این روش که بسیاری از افراد برای بریدگی‌ها و جراحات جزئی از آن استفاده می‌کردند، اشتباه است. به گفته متخصصان، قراردادن زخم در تماس با هوا اشتباهی وحشتناک است؛ زیرا محیطی خشک ایجاد می‌کند که منجر به مرگ سلول‌ها میشود.
وقتی زخم‌ها مرطوب و پوشانده می‌شوند، رگ‌های خونی خیلی سریع‌تر بازسازی می‌شوند و تعداد سلول‌های عفونی سریع‌تر از زخم‌های بازمانده کاهش می‌یابد. بهترین کار این است که زخم را مرطوب نگه دارید و حداقل پنج‌روز آن را بپوشانید.
استفاده از پماد‌های ضدباکتری نیز یک اشتباه رایج است، زیرا این پماد‌ها می‌توانند زخم را مرطوب نگه دارند؛ اما باعث تورم و واکنش‌های آلرژیک به نام درماتیت تماسی می‌شوند. استفاده از وازلین دو بار در روز یک راه حل بسیار مؤثر است.
برای درمان زخم بستر در سالمندان چه کنیم؟
بهترین کار این است که از یک متخصص کمک بگیرید. در خصوص سالمندانی که تحرک کمی دارند، وجود زخم بستر باعث میشود تا با مشکلات بیشتری مواجه شوند، به همین جهت حضور یک متخصص در منزل که بتواند به صورت کارآمد زخم را معاینه و درمان کند، بسیار مفید است. پیشنهاد ما به شما استفاده از خدمات زخم مرکز مهر درمان است تا بهترین رسیدگی و درمان را در سریع ترین زمان ممکن دریافت کنید.
نظرات: